Strona:Thomas Carlyle - Bohaterowie.pdf/86

homet, zgodnie z noszącą, jak się zdaje, wszystkie cechy pewności opinią, nigdy pisać nie umiał! Życie w pustyni i doświadczenie składały się na całą jego edukacyę. Tyle tylko zapewne wiedział o tym wszechświecie nieskończonym, ile z niego potrafił pochwycić wśród tych mroków swemi własnemi oczyma i własną swą myślą. Jeśli zechcemy nad tem się zastanowić, zda się nam nader zajmującym ów fakt nieposiadania żadnej książki. Nie mógł on wiedzieć o niczem, oprócz tego, co sam zdołał widzieć, lub o czem zasłyszał dzięki dochodzącym do mrocznych pustyń arabskich gwarom. Mądrość, istniejąca przed nim lub daleko od niego, wcale jak gdyby nie istniała dla niego. Z wielkich dusz siostrzanych, niby latarnie ogniste świecących przez tyle ziem i czasów, żadna nie miała bezpośredniej z tą wielką duszą łączności. On był tam sam, zagłębiony daleko w łonie pustyni; tam los kazał mu wzrastać — samemu wobec natury i myśli własnych.
 Lecz od najmłodszego wieku wyróżniano w nim skłonności marzycielskie. Towarzysze zwali go „Al-Amin“ (wierny), co znaczy: człowiek prawdy i wierności, prawdziwy w czynach, mowie i myślach. Dostrzegali oni, że on zawsze chciał coś powiedzieć. Milczał, kiedy nie miał nic do powiedzenia, — lecz był rozsądny, mądry i szczery, kiedy mówić zaczynał, rzucając zawsze nowe światło na przedmiot rozmowy: jedyny to posiadający racyę bytu sposób mówienia. Widzimy, że w ciągu całego jego życia patrzono nań jako na człowieka pewnego, braterskiego, pełnego prostoty. Przedstawiał się jako poważny i szczery charakter, miły jednak zarazem, serdeczny, towarzyski, na-