Strona:Thomas Carlyle - Bohaterowie.pdf/291

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.



ODCZYT VI.
Bohater jako król. — Cromwell, Napoleon. — Rewolucyonizm nowożytny.

Przystępujemy dziś do ostatniej formy bohaterstwa, którą nazywamy królewskością. Władca ludzi, ten, którego woli nasze wole muszą się poddać i oddać prawowiernie, znajdując w tem dobro swoje, może być uznanym za najważniejszego z wielkich ludzi. Praktycznie stanowi on dla nas streszczenie wszystkich różnorodnych form bohaterstwa; wszelka godność doczesna lub duchowna, na jaką tylko stać naszą wyobraźnię, wszelkie kapłaństwo i apostolstwo spoczywa w tym człowieku, wciela się weń, aby rządzić nami, aby nam dostarczyć nauki stałej i praktycznej, aby nam powiedzieć, co dnia każdego i godziny każdej czynić nam należy. Nazywamy go: rex, regulator, król, lecz nasza nazwa saksońska najlepszą jest: king, könning — co znaczy Can-ning, człowiek zdolny.
Tu powstają liczne względy, tyczące się dziedzin głębokich, spornych i prawdziwie niezbadanych; będziemy musieli się wstrzymać od mówienia o wielu