Strona:Thomas Carlyle - Bohaterowie.pdf/231

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.



ODCZYT V.
Bohater jako publicysta. — Johnson. — Rousseau. — Burns.

Bohaterowie — jako bogi, prorocy, poeci, kapłani — są to formy bohaterstwa, stanowiące własność wieków starożytnych, właściwość czasów najodleglejszych; niektóre z tych form oddawna straciły możność istnienia i nie ukażą się już więcej światu. Przeciwnie zaś bohater jako publicysta — kategorya, o której dziś właśnie mówić zamierzamy — stanowi całkowicie wytwór czasów nowych, i dopóki sztuka cudowna pisma lub pisma prędkiego, zwanego drukiem, nie przestanie istnieć, możemy być pewni, że i taki bohater będzie trwał, jako jedna z głównych form bohaterstwa w wiekach przyszłych. Bohater taki z wielu względów tworzy wytwór nader osobliwy.
Jest on, jak mówię, nowy; istnieje na świecie niewiele dłużej nad lat sto. Nigdy przedtem nie widziano postaci podobnej, duszy wielkiej, żyjącej na stronie w sposób tak nieprawidłowy, usiłującej wyrazić na zewnątrz zawarte w niej natchnienie przez księgi drukowane, znajdującej sytuacyę i środki do życia w tem, co światu się podoba dać za taką robotę.