Strona:Stefan Grabiński - Wyznania.djvu/8

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

w samotnej willi. Warjantem zagadnienia na temat duszy miejsca i jej wpływu na człowieka jest również „Szary Pokój“, w którym bohater walczy z upartym duchem byłego mieszkańca. W „Cieniu“ czym bratobójczy utrwala się w niesamowity sposób ma firance okna. „Żer“ porusza problem psychicznego zdwojenia czyli opętania przez jaźń zmarłego przeciwnika (niema tu mowy, jak fałszywie objaśniał mych czytelników pewien krytyk, o jakiemś rozdwojeniu, znanem dziś w nauce pod nazwą „schizofrenji“, bo to objaw schorzenia psychicznego zupełnie inny; — nie należy mieszać ze sobą dwóch rzeczy różnych). W „Willi nad morzem“, później pogłębionej i przetworzonej na dramat, pod figurą telepatycznych oddziaływań Ryszarda na Wrzeckiego wskazałem na tajemnicze dziedziny duszy ludzkiej, świadczące o jej niezależności od praw fizycznych, a w następstwie o jej nieśmiertelnej istocie. Nowela „Po stycznej“ nosi na sobie ślady moich własnych, najgłębszych przeżyć i jest wyrazem mej wiary w mistyczny porządek świata; to, co zwyczajnie ludzie określają mianem przypadku, staje się dla Wrzeckiego splotem zagadkowych zdarzeń, które zdają się go popychać do zakreślonego z góry przez przeznaczenie czy wolę wyższą finału. Opowieść „Czad“ (jeszcze z r. 1913), którą uważam za jeden z najlepszych mych utworów, drukowana swego czasu w warszawskiem „Pro Arte“ wywołała dużo hałasu i omal