Strona:Stanisław Karwowski - Historya Wielkiego Księstwa Poznańskiego T1.pdf/23

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Jako wierny syn Kościoła, przygotowany Sakramentami św. zasnął na rękach ukochanego i kochającego go nad wszystko syna i synowej, w niedzielę 13 maja 1917 roku w południe w Sanatoryum św. Franciszka. Żal ściska serce, że położył się do grobu, gdy niebo rumieniło się krwawą łuną pożogi wojennej i że nie doczekał się zmartwychwstania ukochanej Ojczyzny.
Jako człowiek śp. Stanisław Karwowski był nawskroś czysty. Siał dobroć i za życia tej siejby plony zbierał. Duchem był młody, sercem obejmował wielu, starością nikogo nie mroził. Z rycerską naiwnością trubadura widział w kobiecie tylko ideał piękna, wszelka brutalność i trywialność napawała go obrzydzeniem. Nienawidził literatury, lubującej się w błocie, zwalczał pisarzy bez wyższych celów narodowych, ubierających nieraz swą nieudolność w togę frazesu i nadętej formy, w których gustowało zwłaszcza młodsze pokolenie. Nie znosił, gdy w towarzystwie młodszych zapominano się w rozmowie, umiał jednak śmiać się serdecznie z dobrego żartu. W towarzystwie był wesołym i rozmownym, bawił panie i panienki, a gdy o to chodziło, to mimo siwych włosów umiał pokazać młodzieży, jak trzeba tańczyć lub dosiadać konia.
Twardym i nieugiętym był tylko w sprawach zasadniczych i naukowych. Tandety naukowej nie znosił i gdzie się pod płaszczykiem udatnej formy zewnętrznej pokazała, tam ją zwalczał bezwzględnie Żywego usposobienia, zapalał się nieraz w dyskusyi, lecz gdy poczuł, że kogoś dotknął, w tej chwili żałował gorętszego słowa i serdecznie rękę do zgody wyciągał.
Bo serce to złote, dla każdego otwarte, każdemu służyć gotowe, nie umiało ani urażać ani pamiętać urazy! Dzień żywota swego dobrze przeżył. Do skarbnicy umysłowości polskiej wniósł wiele cennych prac.
Bogaty jest też plon literacki, który ś. p. Stanisław Karwowski pozostawił po sobie.[1] Kilkadziesiąt tomów i tomików źródłowych rozpraw historycznych, biografii, dających obraz całego okresu historyi W. Księstwa, monografii miast oraz pomniejszych opisów podróży itp., może zapełnić całą półkę. Wiele więc zdziałał i wiele po sobie trwałej pozostawił spuścizny. Imię Zmarłego społeczeństwo czcią i miłością otaczać będzie.


  1. Dokładny spis prac znajduje się w biografii, napisanej przez ks. Dr. Kozierowskiego w Roczniku Towarzystwa Przyjaciół Nauk z r. 1918.