zawsze realny probierz dla szacowania wartości duchowych i myślowych, teraz wszelki sprawdzian znika. Wartość duchowa dopomina się o uznanie, myśl przebudowuje świat tak, aby istotnie zachowywała ona w nim znaczenie. Ponieważ idzie tu o nieopartą na niczem prócz subjektywnego poczucia konstrukcyę myślową czysto dowolną, zapadają jeden po drugim te gmachy — przytułki i schroniska duchowej nędzy. Wreszcie myśl zrzeka się już konsekwentnego, systematycznego wznoszenia całkowitych gmachów, czyniących przynajmniej zadość wymaganiom formalnej logiki, a więc nie zawierających w sobie żadnej wewnętrznej sprzeczności. Dla każdej wartości pojedyńczej szczerej, a często tylko wmówionej tęsknoty przedsiębierze zaczątkową, rzuconą w samym zawiązku konstrukcyę: życie umysłowe staje współistnieniem takich embrionalnych niewyłupionych i nieopierzonych metaficzycznych zachcianek raczej, niż konstrukcyi. Dowolność i chaotyczność organizują się, jeżeli się tak wyrazić można. Życie umysłowe ma za zadanie wtedy — zaspakajać wszystkie potrzeby,
