2 Bok boku sięga.
O głodnym lub chudym.
3 To bokiem, to skokiem.
4 Wysmarował mu boki.
Oćwiczył, obił. — Wysmarować mu boki, by nie szedł na udry. Damb. Taj.
Boleć.
1 Bardziej boli, gdy boleści naszej nikt nie wie. — Żup. 29.
Barziej nas boli, gdy boleści naszej nikt nie wie. Sk. Kaz.
2 Barziej boli od podłego. — Knap. 453; Now. 45.
3 Barziej boli od swojego. — Knap. 11; Żegl. II. 11.
Bardziej od swego, bardziej od znajomego, najbardziej od przyjaciela boli. — Fred. II. 4.
4 Barziej od muchy, od lichoty boli. — Gem. II. 11; Żegl. II. 11.
Barziej od muchy boli; od lichoty czujniejszy raz. Gem. I. 7.
5 Co kogo boli, o tym mówić woli. — Knap. 238; Flor. 43; Mon. Ench. 182; Mon. Gr. 373; Czel. 180; Wurzb. 261; Żup. 29; Mas. 190; Cinć. 8.
Co kogo boli, mówić o tym woli. Wójc. Przyp. 132. Kogo boli, o tym mówić woli. Now. 33.
6 Człek to mniej czuje, co wszystkich boli. — Linde, p. w. Boleć.
7 Gdzie cię boli? Gdzie ty tkniesz. — Knap. 235.
8 Gdzie miło, tam oczy; gdzie boli, tam ręce. — Ryś. cnt. 3; Mon. Ench. 189; Mon. Gr. 381; Wójc. Przyp. 10; Czel. 237; Kolb. VIII. 253.
Ręka, gdzie boli; oko, gdzie gwoli. Knap. 238; Wójc. Przyp. 132; Mas. 31. Gdzie kogo co boli, tam rękę kładzie. Żup. 29. § Gdzie kogo co boli, tam rękę pospolicie kładzie. Petr. Hor. Jakieś nlżenie, choć niepewne bólu jest, trzymając bolejące miejsce, skąd rzeczono: gdzie boli, tam ręka. Grzegorzk. Gdzie boleść, tam ręka. Damb. Kaz.
9 Każdego boli. — Knap. 335.
Każdy czuje, człowiek nie z kamienia.
10 Każdy lepiej wie, co go boli, co go nęka. — Pot. Arg.
11 Kòhu bòli, ten skòli. — Cen. Kasz. 5.
Kogo boli, ten skoli. Pobł. 86. Skolěc = w kaszubsk. skomleć, skakać.
12 Kogo boli, ten stęka.
13 Kogo nie boli, nie czuje. — Gem. II. 133.
14 Kogo nie boli, temu śmiech do woli.
15 Kogo nie boli, to go i nie uraża. — Frischb. II. 219.
16 Kogo nie boli, to mu po woli. — Kolb. III. 199.
Kogo nie boli, temu powoli. Petr. 175. Kogo nie boli, to mu się dzieje powoli.
17 Mniej to boli, co w oczy nic kole. — Szym. Siel; Czel. 184.
T. j. czego nie widzimy, co nas nie kusi.
18 Nie trzeba z tym żartować, co boli. — Petr. 176.
19 Od łaskawej ręki bardziej boli. — Now. 69.
Od łaskawej ręki nie tak boli. Czel. 409; Mas. 303.
20 Pierwszy a ostatni raz najbarziej boli. — Pol. Arg.
21 Pociecha gdy co boli, namówić się, abo wypowiedzieć do woli. — Knap. 538.
Pociecha, gdy boli, wypowiedzieć lub napłakać się dowoli. Wójc. Przyp. 184.
22 Tak boli, jakby kot po ręku lizał. — Trzt.
23 To mię ani boli, ani świerzbi. — Czel. 559.
Obojętne.
24 To tak mię boli i dotyka, jakoby rak z kobieli wypadł. — Falib. Inc.
Nic to nas nie boli, nic nie frasuje, jakby to rak z kobieli wypadł. Starow. Ref.
25 Zjesz beczkę soli, nim poznasz co mię boli.
Bolesław Krzywousty.
Bolesław Krzywousty narobił z niemców kapusty.
„Mało znane między ludem wielkopolskim i zapewne dopiero z książek lub od wyższych stanów nauczył go się niejeden chłopek.” Lech. 295.
Boleść.
Od siedmiu boleści.
Odm. Od siedmiu boleści i ósmego smutku.
„O jakim dziele byle być zrobionym, o jakiejkolwiek rzeczy nie wiele wartej, o człowieku, którego nie wziąć, nie położyć, mówi się: ot! od siedmiu boleści.” Linde, p. w. Boleść; Wójc. Prz. II. 202.
Bona.
1 Królowa Bona umarła. — Jabł. rkp; Wójc. Prz. I. 11 i II. 59; Czel. 489; Wurzb. 52; Lip. P. 61.
Jabłonowski (w rękopisie), a za nim i Wójcicki (Przysł. II. 59) objaśnia: „Gdy po zgonie Bony (w r. 1558) wiadomość o jej śmierci nie zaraz do Polski przyszła, tedy żart sobie uczyniono z tej śmierci, której w Polszcze nikt nie żałował: „a wiesz, że królowa Bona umarła?” Teraz zaś, kiedy się już co dawno stało a drugi za rzecz nową udaje i powiada, mówią mu: „Królowa Bona umarła.”
Lipiński zaś (Bibl. Warsz. 1856, I. 61) początek przysłowia odmiennie trochę tłumaczy: „Wiadomość o jej zgonie wielkie musiała sprawić wrażenie w naszym kraju; jeden drugiemu skwapliwie udzielał tej nowiny, która i przestała nakoniec być nowiną.”
2 To było (to się działo) za królowej Bony.
Bardzo dawno, stare dzieje.
3 Za królowej Bony były kiepskie żony, i za Batorego nie wiele dobrego.
Bonawentura.
Pan Bonawentura, to wielki rura. — Lip. Str. 111; Kolb. VIII. 281.
