Ta strona została przepisana.
2 Jeho białka buksę nosi. — Cen. Kasz. 2.
Żona nim rządzi; jest pod pantoflem. Bukse = spodnie.
Biało.
A biało? biało; a czarno? czarno. — Ryś. cnt. 1; Knap. 1; Flor. 123; Gem. II. 1; Żegl. I. 1; Czel. 502.
Bieło? bieło; czárno? czárno. Cen. Kasz. 16. § Co ma być biało, niechaj że będzie biało; a co ma być brudno, niechaj będzie brudno, a złego nigdy nie chwalić, a dobrego nie ganić. Rej. Zw. Dopiero czarno, dopiero biało. Warg. Apol. I czarno i biało o tym mówić. Warg. Apol. W czynieniu sprawiedliwości potrzeba, iżby białe białym zwano, a czarne czarnym. Górn. Dz.
Białogłowa.
1 Białogłowa grzeczna, wino mocne z namędrzejszego uczyni błazna. — Zabcz. Pol. I. 14; Wójc. Niew. 156.
2 Białogłowa która po ranu nabożna, u stołu mądra, na pokoju piękne pieścidło, szkoda nią gardzić. — Zabcz. Pol. I. 15; Wójc. Przyp. 81.
Białogłowa ma być rano nabożna, w dzień pracowita, mądra u stołu, zawsze ochędożna, miła w pokoju. Glog. 74.
3 Białogłowa nabożna w posiedzeniu mądra, w gospodarstwie oszczędna, godna poszanowania. — Grab. Star. I. 386.
4 Białogłowa w płaczu obrony szuka, mężczyzna w pałaszu.
5 Białogłowie pstro w głowie.
6 Czego bies nie może, przez białągłowę sprawi. — Młodź. Kaz. IV.
Czart przez białągłowę wiele złego sprawi. Rej. Żyw.
7 Czterech rzeczy nabarziej pragnie białogłowa: gładkości i dostatku, szat, dobrego słowa. — Zabcz. Czw.
8 Gdzie się zejdą trzy białogłowy, tam już jarmark gotowy.
9 Kiedy białogłowa ma siedm dziewcząt jedną po drugiej, już chłopca nie urodzi.
10 Która czyta, śpiewa, gędzie, z tej rzadko cnotliwa będzie. — Ryś. cnt. 7; Wójc. Prz. II. 20; Wójc. Przyp. 20; Wójc. Niew. XI; Czel. 385.
11 Które rzecze białogłowa, pisz na bystrej wodzie słowa. — Ryś. cnt. 5.
Kiedy co komu rzecze białogłowa, pisz jej na rzece i na wodzie słowa. Żegl. I. 3. Co ci powie białogłowa, pisz na bystrej wodzie słowa. Wójc. Przyp. 18. Kiej przérzéká białogłowa, pisz na wódze jeje słowa. Cen. Kasz. 14. § Gdyć co powieda panienka w łagodzie, pisz to na wietrze a na bystrej wodzie. Papr. N. Co komu rzecze białagłowa, pisz jej na wietrze i na wodzie słowa. J. Kochan. Fr. Terminuj na wodzie słowa, coć obieca białagłowa. Żarty.
12 Lód marcowy, statek białogłowy.
13 Nadobny posag to i białejgłowie, gdy cicha w sprawach, cicha i w rozmowie. — Rej. Zw; Wójc. Przyp. 67.
Nadobny to jest posag białogłowie, gdy... Wójc. Niew. 28.
14 Najsroższego zwierzęcia zrozumiesz naturę, białejgłowie czart w sercu, drugi wlazł za skórę. — Wójc. Przyp. 63.
15 Nowina na świecie: białogłowa dobra. — Budn. Ap.
16 U białychgłów długie włosy, ale rozum krótki. — Ryś. cnt. 16; Wójc. Niew. 25; Czel. 392; Mas. 86.
U białychgłów krótki rozum, długie włosy. Flor. 170. U niewiasty długie włosy, ale krótki rozum. Żegl. I. 161. U niewiast długie włosy, a krótki rozum. Lom. 32. Baby mają długi włosy, a krótki rozum. Cinć. 5. Długie włosy, krótki rozum. Frischb. II. 210; Kolb. VIII. 252; Cinć. 10. Długie włosy, a rozum jak u kokoszy. Frischb. II. 210. § W pospolitym to przysłowiu jest: białegłowy dlatego włosy długie mają, że u nich krótki rozum. Sak. Probl. Krótki ma rozum, a zaś długie włosy, o białogłowie pospolite głosy. Bar. Żyw.
17 W białejgłowie zakochanie, nałóg, towarzystwo — nie łatwie zbyte rzeczy. — Zabcz. Et. 8; Wójc. Przyp. 98.
18 Zawsze radzą dla pokus, ba i dla obmowy, każdy się strzeż w rozmowach starej białogłowy. — Wójc. Przyp. 63.
Biały.
Biały jak alabaster, jak mleko, jak śnieg, jak wrona, jak wrona po kąpieli, jak czarna niedziela, jak trzy śniegi przed piecem, jak kreda.
Taki to je białe, jak stuletni śnieg. Cinć. W. 311. Biéłi jak kréda (sniég). Cen. Kasz. 15.
Bicz.
1 Albo (z) biczem, albo (z) niczem.
2 Bicz na kogo kręcić.
Dołki pod kim kopać.
3 Bicz rozumu nagania. — Młodź. Kaz. III.
4 Bicz z piasku nie będzie. — Knap. 23; Ern. 813; Mon. Gr. 369.
Bicza z piasku nie ukręcisz. Now. 6. Z piasku bicz nie będzie. Żegl. I. 190. Z piasku bicza nie ukręci. Łysk. 66; Kolb. VIII. 272. Z piasku bicza nie ukręcisz, ani z plew powroza. Lom. 36. Kręcić bicz z piasku. Mas. 324.
5 Jak z bicza.
Nagle, piorunem.
6 Sam na siebie bicz podał. — Dykc. I. 140.
Sam na siebie bicz ukręcił. Now. 87. Wón sąm nó sę bicz wukrąceł. Cen. Kasz. 21. § Bicz sam podał na siebie. Sow. Dać bicza na się. Pot. Arg.
7 Trzasnął biczem i wyjechał z niczem.
8 Z biczem kogo puścić.
Obrać, ogołocić ze wszystkiego.
