Strona:Samuel - Adalberg - Księga przysłów.djvu/107

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

31 Chleb starzejąc się twardnie, człowiek słabnie.
32 Chleb stracił, a bułki nie znalazł.
33 Chleb stracisz, a kukiełki nie znajdziesz.
34 Chleb święty. — Knap. 61.
35 Chleb trawa, ryba woda: mięso strawa (potrawa). — Knap. 61.

Chleb trawa, mięso potrawa. Trotz, p. w. Chleb; Lom. 6.

36 Chlebu rad, sera nie odrzuci. — Linde, p. w. Chleburad.
37 Chleb w drodze nie cięży. — Knap. 61; Mon. Gr. 371; Now. 9; Czel. 287.

Odm. Chleb w drodze nie ciężki.

38 Chleb zębów nie łamie.
39 Chleb z gomółką, za zwierzynę stoi.
40 Chleb z wodą życie utwierdzają. — Bardz. Fars.
41 Chłopczyku! raz chleba, dwa razy barszczyku.

Oszczędnie żyj, pamiętaj o jutrze.

42 Choćby chleb był rżany, byle leżany.

O próżniakach, leniwych.

43 Ciężki kawałek chleba.
44 Ciężko pracować trzeba na kawałek chleba.
45 Co mi po chlebie, kiedy nie mam zębów w gębie.

Odm. Co po chlebie, kiedy zębów niema.

46 Cudzy chleb nasmaczniejszy. — Knap. 116 i 824; Dąbr. 2; Trotz, p. w. Cudzy.
47 Cudzy chleb słodki. — Chleb.
48 Daj Boże chleb, a ja zęby znajdę.
49 Dałaś babko chleba, dała—żebyś z piekła nie wyjrzała.

Skąpo udarowany.

50 Dał Pan Bóg zęby, da i chleb.

Przypowieść polska mówi: dał Pan Bóg... Młodź. Kaz. II.

51 Dałże sobie nie chleba. — Łysk. 57.
52 Dam chleba, skocz do nieba. — Petr. 174.
53 Dano chleba, gdy zębów pozbył.

Dano chleba, gdy się zębów pozbył. Czel. 48; Wurzb. 287; Mas. 113.
„Odrowąż, gdy w jednej batalji wystrzelono mu zęby z wąsami, a w nagrodę męstwa dano mu starostwo kowieńskie, kazał się wymalować trzymającego zęby wystrzelone w ręce z napisem: dano mi chleba, kiedym zębów pozbył.” Grab. Przyp. 73; Wójc. Prz. I. 207.
Darowski (w Kron. wiad. kraj. i zagr. r. 1857, N. 45) wykazuje sprzeczności historyczne, w powyższym objaśnieniu się znachodzące i cały wywód uważa za bajeczkę, na uwagę nie zasługującą.

54 Dla chleba, nie dla nieba. — Czel. 335.

Dla chleba, nie dla nieba chce być księdzem. Opal. Sat.

55 Dobra tabaka na oczy, jak się chlebem brzuch natłoczy.
56 Dobry tobie chleb. — Knap. 162.

Takiemu takie, nie warteś piernika i t. p.

57 Do chleba noża dostanie.
58 Do chleba rano wstać trzeba.
59 Dostał chleba, kiedy zębów nie ma.
60 Dostanie zębów do chleba.
61 Dość mieć chleba, ile komu trzeba. — Knap. 203; Flor. 153.

Dość tego chleba, ile komu trzeba. Now. 19.

62 Drogi chleb, gdzie pieniędzy niema. — Wurzb. 326.
63 Gdyby nie było chleba po dziurki, sprzykrzyłaby się manna i przepiórki.
64 Gdzie chleb, tam się zęby znajdą.
65 Gdzie wiele chleba, hojności trzeba. — Knap. 240; Wójc. Przyp. 152.
66 I cesárz się nie wyrzeka żebranego chleba. — Cinć. 16.
67 I ci chleb jedzą, co domu nie wiedzą. — Ryś. cnt. 17.

Co domu, dachu własnego nie mają.

68 Jak będzie chleb, to się i nóż znajdzie.

Kiej le je chléb, tej é nóż sę naléze. Cen. Kasz. 19.

69 Jak cłek ma duzo chleba, to go wnet ozbodzie. — Mat. rkp.

70 Jak nie szanujesz pierszygo pecna chleba, ostatnigo nie uszanujesz. — Cinć. 16.

71 Jak ten krzywy chleb zaginie, to i świat zaginie.

72 Jednym zębem chleb trzeba jeść. — Knap. 211.

Jednym zębem chleb teraz jeść trzeba. Trotz, p. w. Ząb.
Wielka drożyzna.

73 Jedz chleb, nie spluskasz się. — Knap. 317; Ern. 100; Trotz, p. w. Chleb.

74 Jedz chleb z każdą warzą, a rób co ci każą. — Gluź. 401; Żup. 26.
75 Jest chleb, a na cóż mi buły? — Sł. Wil., p. w. Buła.

Mam dość, nie żądam więcej, i tak mi dobrze.

76 Jest to dla mnie chleb powszedni.

Rzecz zwykła, nie nowina mi to.

77 Jancminny chlib nie głód, tłuścinna kosiula nie nagota. — Ulan. 321.

Odm ...., zgrzebna koszula nie nagota.
78 Kawałek chleba nie spadnie z nieba, pracować trzeba. — Kolb. VIII. 256.

79 Każdy chleb do siebie kraje.
80 Każdy za chlebem idzie. — Lom. 16.

Każdy tam idzie, gdzie go wabią chleby. Chrość. Phars.
81 Kiedy gospodyni chleb piecze, to się ledwie nie wściecze; a kiedy chusty potacza, to się jej w głowie zawraca. — Sł. Wil., p. w. Potaczać.