Przejdź do zawartości

Strona:Salomon Majmon i jego filozofja.pdf/26

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

wrażeń), odkrywa w umyśle naszym coś ogólniejszego, niż te kategorje, coś, co je wyprzedza, mianowicie prawa myślenia w ogóle. Określenie wrażeń jest szczegółowym wypadkiem myślenia w ogóle, ponieważ myślenie możliwe jest po za poznaniem przedmiotów (bez względu na to, jak pojmujemy przedmioty), gdy tymczasem poznawać przedmioty znaczy już myśleć. Ztąd wynika, że prawa myślenia w ogóle, które Majmon nazywa formami, są ogólniejsze niż prawa poznania rzeczywistości (kategorje). Rozumie się, że wyprowadzenie z tych form konkretniejszych prawideł myślenia (logika formalna) będzie również, jak matematyka czysta wiedzą pewną.
Oto streściłem najogólniejsze zasady teorji poznania Majmona w związku z teorją poznania Hume’a i Kanta, nie wdając się w szczegóły, ponieważ za dalekoby to nas zaprowadziło. Zresztą szło mi tutaj tylko o zaznaczenie zasadniczych różnic, jakie zachodzą pomiędzy filozofją Majmona, a jego poprzednikami, o uwydatnienie oryginalnego stanowiska Majmona; dla tego też rozpatrzyłem filozofję jego w związku z Humem i Kantem i dla tego poprzestałem na samej tylko teorji poznania.

IV.

Przechodząc teraz do krytycznej oceny filozofji Majmona, muszę przedewszystkiem zwrócić uwagę na to, że systematy