do jej spełnienia. Głównym momentem pozostaje tutaj fakt, że takie zapatrywanie tkwiło w świadomości prawnej pewnej części mieszkańców Indyj, byli to właśnie ci, którzy ściśle zachowywali przepisy, słowem, byli to puryści czy obserwanci[1], u których najlepiej badać istotne konsekwencye przepisów religijnych lub kastowych.
§ 4. Symbolika włosów u ludności aryjskiej w Indyach jest podobną do symboliki słowiańskiej i germańskiej, jak to można było z góry powiedzieć. W każdym razie długie włosy poczytywano za ozdobę.
Wspomniałem już poprzednio o bogach aryjskich. Hymny Rigwedy mówią o nich często jako o długowłosych. Jest to przydomek Waruny i Krszny. Długowłosym jest także Mūni, towarzysz boga Rudry. Promie słońca przywrównywane są do złotych włosów, a zatem i słońce samo i jego bóg Indra i Sawitar mają płowe, rozwiane kędziory. Tak samo i olbrzymy, kierujący rumakowi słońca i same rumaki mają złote grzywy. Wspominają także pieśni Rig-Wedy o włosach Wiatru. Długowłosym prócz słońca i wiatru jest ogień. Mówi się o nim: błyszczący płowo-włosy ogień, albo: złoto-włosy wąż (t. j. ogień) rozlał się po świecie. Co do ludiz to w tejże samej Rig-Wedzie znajdują się wzmianki o zbliżaniu się do ognia, w celu ofiary, z kapiącemi włosami, co znaczy, że je smarowano tłuszczem, masłem, które odgrywało ważną rolę przy obrzędach religijnych. Przenośnie mówi się także o ogniu: włosy ognia kapiące tłuszczem[2].
Wszystko to dowodzi, że Aryowie nosili niegdyś długie włosy i że je pielęgnowali, uważając za ozdobę. Zdaje się, że wiązali je z tyłu głowy w rodzaj węzła, podobnie jak germańscy Suebowie i mieszkańcy Bretanii za czasów Cezara[3]. Wiadomo również, że wypadanie włosów uważanem było za nieszczęście, w Atharwa-Veda i Jačur-Veda są formuły zaklęcia, chroniące od tego. Odwar z korzenia rośliny Nitatni, służył za środek przeciw ich utracie[4]. Długie włosy nosiły również kobiety, splatały je w warkocz, tak jak zresztą u Słowian i Germanów. Nazwa
- ↑ Kohler, Indisches Ehe- und Familienrecht, str. 410. Zeitschrift für Vergleichende Rechtswissenschaft III 1881. Tamże t. III. Studien über die künstiche Vervandschaft str. 432.
- ↑ Die Hymnen des Rigveda herausgegeben v. Th. Aufrecht 1862. X 37, 9 X 76, 5, 8, X 136 I 164, 34 Mandala 8, 49 II, III 378, 272, Bopp, Glossarium comparativum linguae sancritae. Kešáva. Kêsín. Tłomaczenie odnośnych ustępów zawdzięczam uprzejmości Prof. Baudouina de Courtenay.
- ↑ Zimmer, l. c. str. 263.
- ↑ Atharva Veda 663 1.
