Strona:Piotr Kropotkin-Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju.pdf/85

też po przykłady sięgniemy na północ daleką. Atoli zanim porzucimy półkulę południową, zaznaczyć muszę, że nawet mieszkańcy Ziemi Ognistej, posiadający tak bardzo złą opinję, znacznie zyskują przy bliższem poznaniu. Nieliczni misjonarze francuscy, którzy przebywali pomiędzy nimi, „nie mogą przytoczyć przykładu ani jednej krzywdy, którąby im wyrządzono“. Wewnątrz klanów, składających się ze 120 do 150 osobników, stosują oni ten sam komunizm pierwotny, który widzieliśmy u Papuasów: wszystkiem dzielą się pomiędzy sobą, a ze starcami obchodzą się bardzo dobrze. Pomiędzy temi plemionami panuje spokój.
 U Eskimosów i u ich krewniaków najbliższych, Tlinketów, Koloszów i Aleutów, znajdujemy przykłady tego, czem był człowiek w epoce lodowej. Ich narzędzia bardzo niewiele różnią się od narzędzi człowieka paleolitycznego; a niektóre plemiona do dnia dzisiejszego nie znają rybołóstwa i polują na ryby przy pomocy pewnego harpunu lub dzidy. Umieją obchodzić się z żelazem, które otrzymują od Europejczyków lub znajdują na rozbitych okrętach. Ich organizacja społeczna jest bardzo pierwotna, jakkolwiek wynurzyli się już ze stanu „małżeństwa komunalnego“, lecz więzy rodzinne są często zrywane; mężowie i żony niejednokrotnie bywają zmieniane. Pomimo to rodziny połączone są w klany — i nie mogłoby być inaczej. Jakże zdołaliby oni wytrzymać ciężką walkę o byt, gdyby nie łączyli ściśle swoich sił? Czynią też tak — i widzimy, że więzy plemienne są tem silniejsze, im cięższa jest walka o byt — szczególnie w północno-wschodniej Grenlandji. „Długi dom“ — jest ich mieszkaniem zwykłem; mieszkają tam liczne rodziny, poprzedzielane jedna od drugiej zasłonami z futer podartych. Środkiem takiego domu, idzie korytarz. Niekiedy dom ma kształt krzyża, a w takim razie w środkowym punkcie utrzymywany jest ogień spólny. Ekspedycja niemiecka, która spędziła całą zimę w blizkości jednego z takich „długich domów“ zapewnia, że „żadna waśń nie przerwała spokoju, ani jedna kłótnia nie powstała w tem ciasnem mieszkaniu“ — i to przez całą długą zimę północną. „Wymyślania lub poprostu słowa niegrzeczne uważane są za coś bardzo nagannego i jeśli zdarzają się to tylko w formie legalnej, jako pieśń nith (pieśń urągliwa, śpiewana chórem przez kobiety). Spólne mieszkanie i ścisła zależność wzajemna wystarczyły do utrzymania przez długi szereg