Strona:Piotr Kropotkin-Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju.pdf/62

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

o którem mówili Darwin i Wallace — a także czy spółzawodnictwo odegrało rzeczywiście w rozwoju świata zwierzęcego przypisywaną mu rolę?
Myślą przewodnią dzieła Darwina jest niewątpliwie myśl o spółzawodnictwie o jadło i możność pozostawienia potomstwa; spółzawodnictwo to zachodzi wewnątrz każdej grupy zwierzęcej. Darwin niejednokrotnie mówi o obszarach, całkowicie nasyconych życiem zwierzęcem i z tego nasycenia wnioskuje o konieczności spółzawodnictwa. Jeśli jednak w dziele jego poszukamy rzeczywistych dowodów tego spółzawodnictwa, przyznać musimy, że bynajmniej nie są one przekonywujące. Gdy sięgniemy do rozdziału zatytułowanego „Walka o byt jest najsilniejsza pomiędzy jednostkami i odmianami tego samego gatunku“, przekonamy się, że rozdział ten bynajmniej nie obfituje w to mnóstwo przykładów, do których tak przyzwyczailiśmy się u Darwina. Walka pomiędzy jednostkami tego samego gatunku nie jest zilustrowana w tym rozdziale ani jednym przykładem. Uważa się ją za pewnik, nie wymagający dowodzenia. Spółzawodnictwo pomiędzy blizko spokrewnionymi gatunkami zilustrowane jest tylko kilku przykładami, a z nich co najmniej jeden (odnoszący się do dwóch gatunków drozdów) jest teraz podawany w wątpliwość. Jeśli poszukamy więcej szczegółów, które mogłyby nas przekonać, że zanikanie jednego gatunku było rzeczywiście wywołacie przez rozwój innego, Darwin ze swą zwykłą prostotą powie nam:
„Nie trudno domyśleć się, dlaczego spółzawodnictwo pomiędzy formami pokrewnymi, zajmującymi w przyrodzie mniej więcej to samo miejsce, musi przybierać postać najostrzejszą; lecz jak się zdaje, nie mamy danych do powiedzenia, dlaczego jakiś gatunek został zwycięzcą w walce o byt“.
Co się tyczy Wallace’a, podającego te same fakty pod nieco zmienionym tytułem („Walka o byt pomiędzy zwierzętami i roślinami spokrewnionymi często przybiera postać najostrzejszą“) czyni on uwagę rzucającą na całe zagadnienie światło nieco odmienne:
„W niektórych wypadkach niewątpliwie istnieje walka pomiędzy dwoma przeciwnikami, z których silniejszy zabija słabszego; lecz bynajmniej nie jest to konieczne i istnieją przypadki, kiedy gatunek słabszy fizycznie może zwyciężyć, dzięki swej