Strona:Piotr Kropotkin-Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju.pdf/3

PRZEDMOWA.

 Piotr Kropotkin, jeden z najwybitniejszych teoretyków kierunku, zwanego anarchizmem, urodził się w Moskwie w r. 1842 jako potomek starej, arystokratycznej rodziny rosyjskiej. Ojciec jego był człowiekiem zamożnym, ale nie magnatem. Przyszły rewolucjonista wychował się w środowisku szlachty rosyjskiej starej daty, opierającej swój byt o chłopów pańszczyźnianych i o wpływy na dworze cesarskim. — Dzięki stosunkom dworskim swej rodziny został oddany do „Korpusu paziów“, szkoły przeznaczonej wyłącznie dla synów arystokracji. Skończenie korpusu paziów zapewniało dostęp do najwyższych stanowisk państwowych.
 Po skończeniu tej szkoły, która dała mu możność zetknięcia się z niejedną brzydką stroną życia dworskiego, młody Kropotkin wbrew nadziejom rodziny i ku zdumieniu kolegów, zamiast torować sobie drogę do karjery dworskiej udaje się dobrowolnie na bardzo podrzędne stanowisko na Syberję.
 Nęciła go tam większa swoboda życia, oddalenie od dworu petersburskiego i pragnienie oddania się samodzielnym badaniom naukowym. — Przedmiotem jego poszukiwań były zarówno szczególne na Syberji zjawiska życia społecznego, jak geologja i geografja. — W dziełach, później pisanych, nie brak śladów tych lat syberyjskich.
 Jednym z ważnych wydarzeń jego życia było polskie powstanie zabajkalskie. Wszystkie sympatje Kropotkina były po stronie powstańców, a jednak jako oficer miał być wysłany do stłumienia powstania i ominęło go to tylko dzięki osobistym względom komendanta. — „Dopiero wówczas zrozumiałem — powiada we „Wspomnieniach Rewolucjonisty“ — co to jest należeć do wojska“. — Natychmiast też postanowił z wojska wystąpić; atoli upłynęło jeszcze lat parę, zanim projekt ten mógł urzeczywistnić.