Strona:PL Zola - Ziemia.pdf/229

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

mrugnął znacząco, aby zwrócić na siebie jej uwagę, poczem słodkim głosem dalej mówić zaczął:
— Ale nie wspominasz pan wcale o drobnej własności ziemskiej?
I wygłaszał znane powszechnie ogólniki o drobnej własności, stworzonej w 89 r., popieranej przez prawo, powołanej do odrodzenia rolnictwa, ponieważ każdy, będąc właścicielem, zużytkuje wszystkie swe siły fizyczne i umysłowe na wzorowe zagospodarowanie swego kawałka ziemi.
— Dajże mi pan z tem pokój! — oświadczył Hourdequin. — Najprzód drobna własność istniała przed 89 rokiem równie ogólnie jak i teraz. Zresztą i o tym systemie wieleby się dało powiedzieć zarówno dobrego jak i złego.
I znów oparłszy łokcie na stole, jedząc wiśnię i wypluwając pestki na stół, szczegółowo tłomaczył myśl swoją. W Beaucyi, drobna własność, nie przenosząca dwudziestu hektarów, stanowiła osiemdziesiąty procent. Od pewnego czasu wszyscy prawie najemnicy, pracujący po folwarkach, kupowali małe kawałki gruntu, oderwane od dawnych wielkich posiadłości i uprawiali je w chwilach wolnych od pracy. Był to bezwątpienia zwrot ku lepszemu, bo tym sposobem każdy przywiązywał się do ziemi. Przytem za drobną własnością przemawiało i to jeszcze, że ona uszlachetniała ludzi, podnosiła ich godność osobistą i poziom umysłowego rozwoju. Przytem