Strona:PL Znaczenie całkowitego zaćmienia słonecznego 009.jpg

cień i przycień o tyle silniejszy; a przy całkowitém zaćmieniu ciemna tarcz ziemi rozpościerać tam musi ciemność więcéj natężoną.
 Tego rodzaju wnioski, czynione przez indukcyą, jeżeli jeszcze będą oparte na podstawie rachunkowéj i na doświadczeniach z dziedziny optyki, dają nam, jak to późniéj zobaczymy, rozleglejszy pogląd na ciała niebieskie, najbliżéj nas znajdujące się; umożebniają poznanie ich fizycznéj natury i wyjaśnienie tylolicznych zjawisk w pozaświeciu ziemskiém. Zaćmienie każde stawia tak słońce, jak księżyc, w pewném oznaczoném do ziemi połączeniu, i najdogodniéj je wtedy z ziemi obserwować. Dla tego to zaćmienia słońca, zwłaszcza całkowite, były zawsze głównym przedmiotem obserwacyi astronomicznych, tém usilniejszych i ciekawszych, im nowe i doskonalsze narzędzia uczyniły je płodniejszémi w wypadki.
 Nie zawadzi na tém miejscu nadmienić, że kiedy Polska poszczycała się jeszcze Poczobutem i Janem Śniadeckim, pierwszy obserwował w Neapolu wielkie zaćmienie słońca dnia 1 kwietnia 1764 r., a postrzeżenia jego Hell, astronom wiedeński, w Efemerydach swoich ogłosił. Śniadecki zaś wraz z Poczobutem zauważał całkowite zaćmienie słońca w Augustowie pod Grodnem, dokąd z Wilna sprowadzono instrumenta. Była to ostatnia obserwacya za czasów niepodległéj Polski, odbyta d. 5 września 1793 r. w przytomności króla Stanisława Augusta i licznych posłów z sejmu Grodzieńskiego.
 Z zaćmień słońc całkowitych bieżącego stulecia, których mieliśmy nie wiele, najciekawszém było zaćmienie z r. 1860 dnia 18 lipca, uważane w Hiszpanii i w Algierze, dokąd się dla obserwacyi przeszło dwieście astronomów z różnych stron świata zjechało.
 Zanim przystąpimy do wykazania znaczenia, jakie dla astronomii mieć będzie zaćmienie całkowite słońca, przypadające na dzień 18 sierpnia r. b., poznać nam trzeba znaczenie i fenomena zaćmień słonecznych w ogólności.
 Jak za każdém ciałem ciemném, oświetloném z jednéj strony, słania się cień ze strony przeciwległéj, obejmująca te punkta przestrzeni, których promień światła bezpośrednio nie oświeca; tak i ziemia i księżyc, kołujące w przestworzu i jako bryły kuliste, oświecone przez słońce zawsze na jednéj tylko