Strona:PL Znaczenie całkowitego zaćmienia słonecznego 007.jpg

i Liry staną się kiedyś jaśniejsze i widoczniejsze na ziemi, a przeciwległe konstellacye Psa wielkiego i Zająca, coraz bardziéj skupiać się i maleć będą. Słońce samo z całym systemem planetarnym zmaleje z czasem w tych oddalach i poświetlać będzie innemu systemowi, który to miejsce zajmie, jako gwiazda, na podobieństwo innych gwiazd stałych na firmamencie zatknionych, z których każda jest osobnym systemem słonecznym i ma swój ruch osobny. W tym ruchu powszechnym złożony jest żywot i harmonia światów. Odbywają go nietylko gwiazdy, fałszywie gwiazdami stałémi nazwane, ale i drogi mleczne z nieprzeliczoności świateł słonecznych złożone i te świetelne plamy mgliste na firmamencie, których teleskopy dotąd rozłożyć jeszcze nie potrafiły na roje gwiazd osobnych.
 Mając wszakże mówić o zaćmieniach słońca, nie sięgamy po za obręb systemu planetarnego, którego średnica teraz 1350 milionów mil geograficznych wynosi. W téj określonéj przestrzeni krąży kołem eliptyczném ziemia nasza, w średniéj odległości 20,166,800 mil geogr. od słońca, a z nią obraca się nieodstępny jéj towarzysz księżyc, którego najbliższa odległość od ziemi 48,000 mil, a najdalsza 55,000 mil wynosi.
 Przy takich obrotach ziemi i księżyca około słońca, zdarzać się musi, a zdarza co rok kilka razy, i to w kolei blisko ośmnastoletniéj, że albo księżyc stawa na linii, mniéj więcéj prostéj, między słońcem a ziemią, albo ziemia stawa między słońcem a księżycem.
 W pierwszym razie księżyc, zwracając ku ziemi ciemną swą połowę, czyli będąc na nowiu, zakrywa sobą część, lub całą tarcz słońca. Cień jego pada na ziemię i zaciemnia na niéj te okolice, do których sięga i które się w nim nurzają skutkiem rotacyi ziemi. Niewłaściwém więc jest nazwanie zaćmienia słońca, bo nie słońce się zaciemnia, ale ziemia.
 W drugim razie, gdy ziemia stanie pomiędzy słońcem i księżycem, który wtenczas jest w pełni, cień ziemi pada na księżyc, i albo cały, albo część jego zaciemnia, wedle tego, czy pada prostopadle, czy ukośnie na tarcz księżycową. I to nazywamy poprawdzie zaćmieniem księżyca, całkowitém lub częściowém.
 Cień ziemi, padający na księżyc, jest zawsze okrągły,