i nowej poezyi, na bogatem tle literatury francuskiej.
«A jeżeli zwrócim uwagę na dzieje i dziejów pisarzy, to ujrzym we Francyi dwie szkoły: jedną opisową, drugą rozumową i systematyczną; pierwsza, która stara się oddawać wypadki spółczesne, opowiadając fakta takimi, jakimi je znajduje; druga, która je grupuje, aby z nich wyprowadzić wnioski i dobyć idee ogólne. Wzorem dzieł szkoły opisowej winniśmy uważać „Historyą książąt burgundzkich“ p. Barante[1], która jest jako ciąg obrazów ciągle pełnych i wykończonych najdramatyczniejszej epoki; do szkoły rozumno-systematycznej prace p. Guizot’a[2] policzyć należy. P. Thierry[3] w dziele: „Zdobycie Anglii przez Normandów“ zamierzył systema szkół obu w jedno połączyć, co także osiągnął i p. Capefigue[4] w swej „Historyi Filipa Augusta“. Tu widzimy pędzlem Walter Scotta[5] skreślony duch wieku i charakter osób działających: to zamki dawnych hrabiów lub baronów z całym ich systematem feudalnym, to ludu masy ożywione słowem wiary, ciągnące na odzyskanie Ziemi Świętej lub wytępienie Albigensów, to kolosalne rysy Barbarosy i Ryszarda Lwie-serce, to bitwy bez końca, to wesołe turnieje, to politykę książąt uginających się pod gromami Rzymu, to znowu cząstkowe gmin oswobodzenie się, to nareszcie minstrady, pieśni truwerów i trubadurów, i cały poetyczny obraz wiary i obyczajów wieku, którego reprezentantem jest Filip August. Słowem, czytając te dzieje, zdaje
- ↑
Prosper Brugière, baron de Barante (1782-1866) – francuski polityk i historyk.
- ↑ François Guizot (1787-1874) – francuski historyk i polityk.
- ↑ Jacques Augustin Thierry (1795-1856) – francuski historyk.
- ↑ Jean-Baptiste Capefigue (1801-1872) – francuski historyk i biograf.
- ↑ Walter Scott (1771-1832) − szkocki adwokat, powieściopisarz i poeta.
