gruncie szukali pierwiastków własnej literatury. W tomie drugim Lit. i Kryt. mówi o literaturze szalonej. Ja nie zgadzam się w tem z Grab., sam nawet tytuł literatury szalonej nie zgadza się z moją opinią — nie maluje mi dokładnie rzeczy; prędzejbym pozwolił na wyraz francuski „extravagante“, gdyby go można dobrze przepolszczyć. Zresztą ma ta literatura tak wiele piękności, że niepodobieństwo jej całkowicie potępić. Grabowski jest to światły krytyk, z zapasem wielkich znajomości, nieuprzedzony żadnem stronnictwem, udzielający rad młodym naszym pisarzom, bez żółci wykazując ich błędy, z rozkoszą oceniając ich piękności, i pewny jestem, że w literaturze naszej zajmie to miejsce, na jakiem w Niemczech Lessing[1] i Schleglowie[2] zasiedli. Ale Grabowski nie samym jest tylko krytykiem — ja go nazwę jeszcze poetą. Któż mu odmówi tego talentu, przeczytawszy powieść jego: „Koliszczyzna i stepy“? — zdaje się, że z niej powiewa powietrze Ukrainy; jestto jedna z najlepiej napisanych powieści, jakie mamy w naszym języku. — Nie będę ci dawać szczegółów o Kraszewskim, wiesz je z „Tygodnika“; młody pisarz, z wielkiemi zdolnościami, z zamiłowaniem pracy i wytrwałością prawdziwie niemiecką, z wielostronnemi wiadomościami, rzuca się ślepo na wszystko, — krytyk, poeta, historyk — kto wie czy ta ostatnia rola nie najwłaściwiej mu przystoi; jego ustępy historyczne są wielkiej zalety, jego „Historya Wilna“ ma być najznakomitszym produktem. — Trzeci pisarz, którego
- ↑
Gotthold Ephraim Lessing (1729-1781) – niemiecki estetyk, dramaturg, pisarz, krytyk i teoretyk literacki.
- ↑ August Wilhelm (1767-1845) oraz Friedrich (1772-1829) Schleglowie – niemieccy pisarze, językoznawcy, filozofowie romantyczni.
