Strona:PL Zieliński Elementy dramatyzmu.pdf/21

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

ramy tragedji greckiej są dość szerokie, by obejmować całą tę elipsę tragicznej akcji z winą i karą w obu ośrodkach?
Odpowiedzieć wypadnie: i tak i nie. Tragedja bowiem grecka występuje przed nami w dwóch aspektach: trylogicznym i — muszę tu utworzyć nowy termin — henologicznym. Jest to zresztą nowy termin dla bardzo znanej rzeczy: wszystkie prawie tragedje Szekspira i inne są tragedjami henologicznemi.
Twórcą tragedji trylogicznej był Eschyl. Jednym z najsłynniejszych przykładów tego gatunku była jego „Likurgeja”. Król tracki Likurg znieważa bóstwo Dyoniza, uchylając się od jego misterjów; jest to jego wina tragiczna. Dyonizos bowiem jest bogiem twórczego szału, potężnej siły człowieczego umysłu, której nie wolno tłumić, gdyż stłumiona przeistacza się w szał niszczycielski. Daremnie znieważony bóg stara się go poskromić przykładem wieszcza Orfeusza, który, występując ze światłem Apol-