Strona:PL Wyspiański - Hamlet.djvu/20

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

co siła nadprzyrodzona jednym rozmachem uczynić i zdziałać może.
Przez kompromis dla TRADYCYI i PIĘKNA teatru i SZTUKI przyjął Ducha w Hamlecie i na konsekwencye tylko tyle uważał, ile ludzie zwyczajnie do zjawisk i fenomenów natury wagi i uwagi przywiązują: Zapominają.
Przy drugiej redakcyi poprawiał egzemplarz i uzupełniał (monologami przedewszystkiem). Chciał całą tę filozofię swoją, pobudzoną przez książkę Montaigne’a, wtłoczyć i osądzić w jednem tem dziele i tak rzecz — dzieło zostawił.
I stało się to, że w Anglii jest zdanie, opinia i tradycya, że jeszcze nikt nie grał Hamleta dobrze zupełnie.
Czy to wogóle jest możliwe?
Czy to jest wina aktora?
Zapewne, że aktorzy mogą wnosić wiele słabych ze swej strony rzeczy, — że niejednego nie uwydatnią.
Ale czyż już żadnych nie ma błędów w dramacie samym?
Błędów i niekonsekwencyi. Oto w tem, że dramat ten ukazuje działanie dwóch światów. Co jest pewnikiem w świecie tamtym, do tego świat ten dochodzi uczuciem. Hamlet ma dwa te światy połączyć.
Sądzę, że przyczyna złego grania Hamleta leży przedewszystkiem w możliwości interpretacyi.
Czy Hamlet ma być student uniwersytetu?
Czy Hamlet ma być królewicz — dążący do korony?
Czy Hamlet jest-to filozof, niedbający o koronę i korona byłaby dla niego rzeczą, z którą nie wiedziałby co zrobić, — jak również i z władzą, oddaną sobie?
Czy Hamlet jest to talent artystyczny, filozof, badacz natury ludzkiej i fałszu ludzkiego sędzia?