Strona:PL Walt Whitman.pdf/8

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

kich krajów łączcie się!". Proletarjat walczy o to, aby każdy, wolny od wiecznej zmory, zbywszy się troski o kawałek chleba, mógł rozwijać się duchowo swobodnie, aby mógł tworzyć nowe, jasne, słoneczne życie, aby jak powiada Morris: „nie pracować, byle żyć, ale żyć, by pracować“, aby praca była nie karą, udręczeniem, lecz radością i szczęściem. Tak, istotnie, proletarjat na innych podstawach buduje życie ludzkie. Przeciwstawia światu mieszczańskiemu inne zasady, inne ideały. Lecz skądże to proletarjat zaczerpnął wskazań do podobnych idei?... Czyż cała ideologja proletarjackiego społeczeństwa pracy nie jest rezultatem wielowiekowych wysiłków myśli wszystkich poprzedzających nas pokoleń? Czyż genjusze, uczeni wszystkich narodów, ras, wszystkich epok w dziełach swych nie stwierdzili dawno już, że ludzkość w swych dążeniach zmierza w tym właśnie kierunku? Proletarjat nie zniszczy i zniszczyć nie może wiedzy ani sztuki, gdyż z tych źródeł wypływa jego Idea, na tych fundamentach oparł swą przyszłość.
Zapewne, że wszystkie te naleciałości przejściowe wszystkie te teorje, pojęcia, idee, które klasy posiadające stworzyły dla usprawiedliwienia swej nikczemnej, opar-