Strona:PL Wacław Nałkowski-Jednostka i ogół 035.jpeg

Shakespeare'a, przedstawiał lokajów Kotzebuego“. Objawy te wynikają po części z trudności transmisyi sił większych, po części z nieekonomii „otamowań“; tylko wyjątkowo pomyślne warunki życiowe chronią jednostki wyższe od tej nieproporcyonalności, przykładem Byron, Goethe, a i to zwykle kosztem uczuć etycznych.
 Na tej podstawie można również, jak sądzimy, rozstrzygnąć, często podnoszony, spór, czy kobieta w nauce, sztuce i t. d. może dorównać mężczyźnie. Otóż zdaje się, iż, przeciętnie biorąc, absolutna siła kobiety, mechaniczny jej równoważnik po potrąceniu wydatku na cele rozrodcze jest mniejszy niż mężczyzny; kobieta więc może wprawdzie dojść wysoko w pewnym kierunku, dorównać mężczyźnie, ale wtedy nastapi u niej jeszcze większa, niż u tego ostatniego, nieproporcyonalność, nierównowaga; okaże się zbyt wielki deficyt siły w innych kierunkach, jak wola, uczucie, wreszcie zdrowie fizyczne; deficyt tak wielki, że nawet kierunek główny nie będzie mógł być należycie zużytkowany. Zresztą należy tu zrobić zastrzeżenie, iż na ten deficyt znaczny wpływ wywierają więzy społeczne, uciskające kobietę bardziej niż mężczyznę.
 Kwestya kobieca nasuwa na myśl kwestyę powodzenia u kobiet; powodzenie u kobiet mieli wielcy wojownicy, wielcy rozbójnicy, wielcy gracze, wielcy artyści, ba nawet wielcy uczeni. Wielcy, wielcy, wielcy... dlaczego? Bo wielkość, to siła; chodzi o skierowanie tej siły w swoją stronę, o jej korzystną dla siebie transmisyę. Widzę tu uśmiech pewności siebie, oraz politowania na ustach filistrów — dla uspokojenia ich więc dodaję natychmiast, iż nie twierdzę bynaj-