Ta strona została skorygowana.
| UBOGA KUCHNIA. | 216 |
snéj woli nic dobrze zrobić niezdolnym. Patrzcie jak jego ziemia źle zorana, jak jego konie niegodziwie zaprzężone, co chwila stawać musi i klnąc w niebogłosy naprawiać zaprząg. Dopiéro przez dobry byt i w skutek sprawiedliwego i sprężystego z nim postępowania, rozwija się w naszym chłopku przystojność, wesołość, sumienność, a nawet czasem, ale bardzo rzadko, prawdziwe zamiłowanie do pracy.
Ale z czego żyje pospolicie ten nasz biedny chłopek?
Na przednówku z dzikich chwastów i korzonków, z korzenia czerwca, z lebiody, z komosy, z pokrzywy, [1] podpłomyk owsiany jest dla niego specyjałem, a na Wielkanoc kawałek najobrzydliwiéj czosnkowanéj kiełbasy, jest dla chłopka naszego ambrozy-
- ↑ Mieszkańcy Podola, Ukrainy i Galicyi gdy mają podostatkiem zboża robią codzień chleb świeży z czystéj mąki żytniej i pszennéj, lecz na Białéj Rusi, w Litwie i na Podlasiu lud w ubóstwie i nędzy wychowany, ciężką obarczony pracą, mięsza razem owies, jęczmień, żyto, i grykę, miele na mąkę i wypieka z tego chleb czarny z plewami: a dla braku chleba ludzie ubodzy robią placki, powałki, osuchy i podpłomyki. Litwini i inni Ruscy robią pokarmy zdrowe i pożywne z mąki owsianéj i gryczanéj; mianowicie żur, kisiel, totokao, kreczuchy, lemieszki, sołoduchy, różne pirogi i bliny. Mazury, Krakowiaki i Wielko-polanie mniejszą mają rozmaitość pokarmów, ich gospodynie prócz klusek, kartofli i kaszy nic więcéj robić nie potrafią Niestety u nas w Królestwie Polskiém kartofle zastępują miejsce chleba, i płodzą rozliczne choroby. Chleb żytni powinienby być najpierwszą potrawą wiejskiego pokarmu, i był nim kiedyś w lepszych czasach; jego obfitość, dobroć i czystość prowadzi za sobą zdrowie i dobry byt mieszkańców. Ale w ostatnich czasach niejednokrotnie Litwa, Wołyń i Sandomierskie dotknięte zostały chorobą żyta, głównicą zwaną (secale cornutum), omarem i innemi chorobami roślinnemi, najzgubniejsze skutki na zdrowie biednego wieśniaka wywierającemi.
