| DZIEŁO GEOGRAFICZNO-STATYSTYCZNE.—UCZENI. | 325 |
kich oświeceniem wyżéj stojących osób, będących w styczności z przyrodą a odpowiedzialnych za byt poddanych swoich, lub szczęście trzody swojéj, a zatém mianowicie dla obywateli wiejskich i plebanów.
Ale na nieszczęście, lepiéj nasz szlachcic obeznany z użyciem alkoholometru, jak z użyciem ciepłomierza, barometru lub hygrometru; i częściéj nasz pleban spoziera na zasiane pole jak na zachmurzone niebo.
I tak się dzieje że dotąd nie posiadamy jeszcze dzieła geograficzno-statystycznego któreby nas obeznało z położeniem kraju, z składem ziemi, z naturą wód krajowych, z meteorologiją i z tysiącem innych okoliczności miejscowych, wpływ wywierających na klimat kraju i na zdrowie mieszkańców.
Wprawdzie Staszic, Wyrwicz, Śniadecki Jan, Oczapowski, Połujański, Jastrzębowski, Baranowski, Zejsner, Ludwik Wolski, Szajnocha, Benedykt Aleksandrowicz, [1] rzucili pracami swojemi znakomite światło na pewne okoliczności wyradzające właściwe naszemu krajowi usposobienie klimatowe, lecz nikt jeszcze nie pomyślał szczerze o skupieniu tego szacownego światła w jedno ognisko czysto medyczne, i o zastosowanie jego dobroczynności do zdrowia
- ↑ Lekarz Fryderyka Augusta I króla polskiego Krystyjan Henryk Erndtel Filozofii i Medycyny Doktór, napisał wiele bardzo trafnych rzeczy o klimacie naszym w niedosyć znaném lekarzom naszym dziele, pod tytułem: Varsavia physico illustrata sive de aere, aquis, locis et incolis Varsaviae, eorundemque moribus et morbis tractatus. Dresdae 1730.
