potężne swe szpony, zadając silne razy hakowatym dziobem. O tego rodzaju przygodzie opowiada słynny podróżnik francuski Alcide d‘Orbigny w dziele swem: Voyage dans l‘Amérique Méridionale (tom IV, str. 82). Zadane mu przez harpję rany były bardzo bolesne i omal nie przyprawiły go o kalectwo.
W bliskości Sâo Paulo, mianowicie w Butantan, istnieje niezmiernie ciekawy zakład, — Instytut Vitala Brazila, wyrabiający surowicę przeciw ukąszeniu przez jadowite żmije, według przepisu prof. Calmette. Wyrabia się tam surowica anti-bothropica przeciwko ukąszeniu przez żmije z rodzaju Lachesis — należą tu słynna jararaca[1] (Lachesis atrox) i niemniej głośna surucucu[2] (Lachesis mutus), — oraz anti-crotalica, stosowana w razie ukąszenia przez grzechotnika. W wypadkach, gdy niepodobna stwierdzić, jakiego gatunku żmija zadała ukąszenie, stosuje się surowicę polywalentną, zwaną anti-ophidica.
Ilość wstrzykiwanej surowicy waha się w granicach od 10 do 30 cm. sześciennych. W razach, gdy śmierci należy spodziewać się w ciągu 12-u godzin od chwili ukąszenia (śmierć szybsza zdarza się stosunkowo rzadko) niezbędne jest wstrzyknięcie zaraz w pierwszej godzinie po ukąszeniu. Statystyka
