Sentymentalna, urocza piosenka Delmet'a[1], szerokie, dramatyczne akcenta „Tyrteusza Montmartre'u” Marcela Legay[2] — obok krwawych strof Bruanta[3], w których migota błysk noża apasza, obok niezmordowanego wabienia samiczki u Gabryela Montoyi[4], werwy satyrycznej Ferny'ego[5] i tylu, tylu innych. Każdy z tych twórców-śpiewaków stwarza swój własny, odrębny rodzaj i każdy jest w nim do dziś dnia nieprześcignionym mistrzem. Z czasem wybuch ten uspokaja się nieco i piosenka płynie spokojniejszem, uregulowanem łożyskiem. Szalone improwizacye ustępują miejsca doskonałej literackiej fakturze; znika coraz bardziej rodzaj macabre (Jehan Rictus[6]), a dominuje natomiast chanson d’ actualité[7], będąca najczęściej chanson rosse[8] (Fursy[9], Bonnaud[10], Numa Blés[11], Hyspa[12] i inni). Jest to śpiewana migawkowa kronika bieżącego życia od najdrobniejszych wydarzeń miejscowych aż do największych faktów politycznych, traktowanych co najmniej równie lekko. Ot, bierze się trochę życia na słomkę i wydmuchuje bańki okrągłe, błyszczące i niknące w chwilę po urodzeniu.
Rozumie się samo przez się, że stałym, niejako oficyalnym przedmiotem nieskończonych konceptów i zabawy jest przedewszystkiem pomazaniec narodu, prezydent Republiki. Można by mieć wrażenie, że każdorazowy prezydent tak długo zasiada na swojem quasi[13] królewskiem krześle, dopóki piosenka nie wyciśnie z jego osoby i sytuacyi całej możebnej sumy humoru i komizmu: poczem siłą rzeczy naród musi
- ↑
Paul Julien Delmet — francuski kompozytor i piosenkarz.
- ↑ Marcel Legay — francuski muzyk i piosenkarz.
- ↑ Aristide Bruant — francuski pisarz i piosenkarz.
- ↑ Gabriel Montoya — jeden z artystów kabaretu Chat noir.
- ↑ Jacques Ferny — jeden z artystów piszących i wykonujących piosenki w kabaretach Paryża w końcu XIX wieku.
- ↑ Jehan Rictus właśc. Gabriel Randon — poeta fr., twórca poematów stylizowanych na mowę paryskiej ulicy.
- ↑ chanson d' actualité (franc.) — piosenka na tematy aktualne.
- ↑ chanson rosse (franc.) — piosenka satyryczna, uszczypliwa, złośliwa.
- ↑ Henry Fursi — piosenkarz fr., przejął kabaret Chat noir po śmierci założyciela.
- ↑ Dominique Bonnaud — poeta i piosenkarz fr., jeden z twórców repertuaru kabaretów Montmartre'u.
- ↑ Numa Blès — piosenkarz fr., jeden z twórców repertuaru kabaretów Montmartre'u.
- ↑ Vincent Hyspa — aktor filmowy i piosenkarz francuski.
- ↑ quasi (franc.) — prawie.
