nie widać, Tuistona bożka z ziemi urodzonego, i syna jego Manna, jakoby ojców i głowy narodu.[1] Mannowi naznaczają trzech synów, z których poszły imiennicze narody Ingewonów tuż przy oceanie, Hermionów niżej, a Istewonów za nimi jeszcze mieszkających. Niektórzy[2] biorąc swobodę mniemania z ciemnoty wieków odległych, przydają mu więcej synów, jakoby oni
- ↑ U dawnych Germanów w powszechnem był poszanowaniu sławny bożek Tuiston. Pod tego Tuistona imieniem, jedni chcą mieć Boga twórcę świata, a pod imieniem Manna syna jego, Adama albo Noego z potomstwem, które prócz innych krajów, przez jednego z synów lub wnuków tego patryarchy, celtyckie narody szeroko po Europie rozlegle zapleniło. Tego zdania jest Kluwer uczony Gdańszczanin, w obszernem dziele: Germania Antiqua. Drudzy z Leibnitzem twierdzą, że ten Tacyta Tuiston bożek Germanów, jest tenże sam, co Teut albo Teutates, sławny bohater Celto-Scyta, którego Hiszpani dawni z Gallami mieli w osobliwszem poszanowaniu, i który za ich zdaniem wielką część Europy i Azyi prawami i obyczajnością uformował. To pewna, że Germanowie z Gallami jednym w pierwiastkach byli narodem, Celtami od starożytności nazwanym; ponieważ Herodot najdawniejszy z pisarzów greckich, w ks. IV w roz. 49 powiada o rzece Dunaju (Ister), iż on bierze swój początek „ex Celtis, qui omnium in Europa ad solis occasum estremi sunt.“ Wiadomo nam zaś jest, że Dunaj w Niemczech teraźniejszych ma swoje źrzódła. Za wsławieniem się w Europie narodów scytyjskich, starożytni pisarze podciągając pod też scytyjskie narody Sarmatów, dla sąsiedztwa z nimi ziem Germanii, samych nawet Germanów mieli za Scytów, jako o tem pisze Pliniusz. Ta jednak między Sarmatami a Germanami była różnica, iż Sarmatów powszechność Scytami, Germanów Celto-Scytami nazwano.
- ↑ Sami Germanowie nie zgadzali się z sobą tak względem liczby synów swojego Manna, jako względem nazwisk narodów od nich pochodzących. Jedni dzielili Germanią na trzy narody: Ingewony, Hermiony i Istewony; drudzy na cztery, to jest na Marsów, Gambriwów, Swewów, i Wandalów. Pliniusz w k. IV dzieli ich na pięć udziałów, „Germanorum genera quinque. Vindili, quorum pars Burgundiones, Varini, Carini, Guttones. Alterum genus Ingaevenes, quorum pars Cim-
nauk krajowych, wskrzesił w najznakomitszych obywatelach chęć przysłużenia się narodowi godnemi zalety pismami. Zdobiły niegdyś złożone pieczęci w ręku Zamojskich, Łubieńskich, Ossolińskich, Radziwiłłów, Sapiehów, Załuskich i innych, wyborne pióra. Odżywia ich pamięć w naszych czasach następca urzędu Joachim Littawor Chreptowicz podkanclerzy litewski. Pismo jego ściągające się do poetyki widzieć o w t. II zbioru potrzebniejszych wiadomości, na kar 378, pod tytułem: Poezya.
