Strona:PL Stefan Żeromski - Przedwiośnie.djvu/051

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

ich były regularne i subtelne, a twarz matki zdradzała, pomimo łachmanów odzienia, jakąś wytworność i delikatność. Samo cierpienie było w tej twarzy odmienne, jakgdyby dobrze wychowane i arystokratyczne. Matka Cezarego, przez wrodzone jej usposobienie litościwości, podsunęła się do tych kobiet i zaczęła z nimi rozmawiać. Cezary, który takich tkliwizn nie znosił, ruszył w swoją stronę. Wtedy jego matka śmiało już zawiązała znajomość z przybyłemi. Okazało się, że jest to księżna i księżniczki Szczerbatow-Mamajew, uciekające z kraju. Majątki ich, obejmujące wielkie obszary ziemi, lasy, fabryki, pałace, wille zostały skonfiskowane, a one same przewleczone przez najrozmaitsze kryminały, zjedzone przez choroby, krosty, brud, wszy i nędzę ostateczną, wyrwały się wreszcie i uciekają, dokąd oczy poniosą. Pani Barykowa tknięta współczuciem, zaprosiła je do swego pokoju i położyła spać, jak mogła i zdołała w niewielkim lokalu. Gdy młode usnęły na wspólnem legowisku, rozpostartem na ziemi wpoprzek izby, księżna Szczerbatów-Mamajew w kuchni zwierzyła się w cztery oczy gościnnej i litościwej Polce. Oto na obudwu wychudłych łydkach, od kolana do stopy, miała pozapinane bransolety bezcennej wartości nie tylko co do waloru drogich kamieni, lecz i co do ich wagi historycznej, pamiątkowej. Te złote kajdany nękały ją straszliwie, gdyż, napół pootwierane, wgryzły się w ciało swemi paszczami i powyżerały krwawe wklęśnięcia. Obiedwie odjęły z bolesnych nóg księżnej owe bransolety, których w pociągach — »tiepłuszkach«, a potem na statku nie zdejmowała od tygodni w obawie rewizyi i konfiskaty. Ułożyły je na

40