cyi istotnej, która wskutek przekonaniowego, lub zawodowego konserwatyzmu, schlebia i kłania się ciemnocie kmieci, zachwyca się typami gospodarzy, stających na mównicy sejmowej i decydujących lapidarnie o zawiłych problematach budowy nowego państwa, zdaje się, iż odwrócą nieszczęście moskiewskiego bolszewizmu, uśpią dyabła, gdy się schowają za zamaszystych Maćków i będą im do ucha suflować, w jaki to sposób należy pokonać owo czerwone dyabelstwo. Te sfery inteligencyi usiłują pozyskać «powszechne głosowanie» i zaprządz je w służbę reakcyi. Lecz najczarniejsza, najniebezpieczniejsza reakcya chłopów, posiadaczów kilkunastomorgowych, jest tylko reakcyą i niczem więcej. Nie może ona być dźwignią dobra narodowego. Reakcya chłopska wcześniej, czy później odepchnie korepetytorów, jak to uczynili robotnicy postępowi w swych dążeniach warsztatowych ze swoimi doradcami. Pragnąc jedynie posiąść jaknajwięcej ziemi na własność, bez względu na to, czy uprawa tej ziemi w ich władaniu większe wyda plony, niż wydawała za uprawy przez wielką własność, konserwatywni chłopi, istotni fruges consumere nati, których obszarnicy zmuszać musieli do używania nawozów sztucznych i racyonalniejszego gospodarowania, wyzbędą się wszelkich doradców i mentorów, skoro tylko ci chcieliby działać przez nich, w swem rozumieniu, dla dobra ojczyzny. Rozchwytają pomiędzy siebie ziemię, obniżą, albo i zniszczą kulturę rolną, ogłodzą miasta i doprowadzą do tego, iż zamożna szlachta, po rozparcelowaniu folwarków, osiągnąwszy zabezpieczenie odszkodowania, które dla niej wypracowywane będzie z roli w ciągu
