Strona:PL Schneider Arystoteles o Drakoncie.djvu/1

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
Arystoteles o Drakoncie.

Porównawszy ustępy świeżo odkrytej a przypisanej Arystotelesowi Ἀϑηναίων πολιτεία, tyczące Drakonta (roz. IV) i prawodawstwa Solona (roz. VII i VIII), musi się dojść do przekonania, że autorowi nie zależało tylko na tem, ażeby podać zaprowadzone zmiany, lecz także chodziło o przedstawienie stanu rzeczy, jaki ci prawodawcy zastali i utrzymali Czemże bowiem różniło się dozorcze zadanie Areopagu przed Drakontem i za Drakonta od stanowiska przyznanego mu przez Solona? a jednak Arystoteles trzy razy tosamo niemal temisamemi słowy powtarza o kompetencyi owej rady (roz. III, 6; IV, 4; VIII, 4), dając, rozumie się, do poznania, że Drakon i Solon w tym względzie nic nie zmienili, owszem status quo zachowali. Jedno atoli Solon odebrał Areopagowi, co zdawna (τὸ ἀρχαῖον) — więc także i za Drakonta — posiadał, mianowicie odjął mu prawo dowolnego wyboru corocznych urzędników (VIII, 2). Gdy zestawimy z tem świadectwem twierdzenie na bezpodstawnie podejrzywanem miejscu w Polityce Arystotelesa (II, 1274 a), że Solon najniezbędniejszą władzę oddał ludowi t. j. wybory urzędników i pociąganie ich do odpowiedzialności (bo nawet tej mocy nie posiadając lud niewolnikiem byłby i wrogiem), wtedy pojmiemy lepiej, dlaczego prócz cielesnej niewoli gmin przed Drakontem i po nim aż do Solona żadnych w ogóle nie miał praw, uciskany pieniężnie i politycznie przez możnych (II, 2 i 3 ; IV, 5).
Myli się tedy G. Gilbert, który w 2. wyd. I. tomu dzieła: Handbuch d. griech. Staatsalterth. korzystał w obfitej mierze z nowego nabytku Politei ateńskiej, gdy twierdzi na str. 126 w uwadze, że podług Arystotelesa roz IV, 2 po Drakoncie widocznie οἱ ὅπλα παρεχομένοι wybierali 9 archontów. Przedtem już bowiem Meyer (Des Arist. Politik u. d. 14. Ἀ. πολ. na str. 35 nast.) wykazał, że udział ogółu τῶν τὰ ὅπλα παρεχομένων ograniczał się tylko do tego, iż z pomiędzy niego (ἐϰ τῆς πολιτείας) losowano radę z 401 członków złożoną i innych