Strona:PL Pseudo-Xenofont - Rzecz o ustawie ateńskiej.pdf/10

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

tylko pisarzach ograniczają się szczupłe wzmianki o tem dziełku w starożytności. Odtąd przez długie lata, bo aż do czasu odrodzenia się studyów humanistycznych w Europie i później nieco[1], nie znajdujemy prawie wspomnień, a tem mniej polemiki o tym przedmiocie, chyba że wspomniemy tutaj o Anonimie Gramatyku[2], pisarzu XII. wieku po Chr., który z powodu wyrazu δημότης wspomina o tem dziełku Xenofonta. Dopiero w nowszych czasach, kiedy, od roku 1516[3], zaczynają się pojawiać mniej lub więcej zupełne wydania pism Xenofonta, — właściwie jednakże dopiero w początku naszego stulecia[4] — rozpoczyna się zacięta polemika uczonych, przeważnie niemieckich, i spór o to, kto właściwie był autorem Rzeczy o ustawie ateńskiej i czy w ogóle był nim Xenofont. I tak Weiske w wydaniu swojem[5] pierwszy kruszy kopię za Xenofontem. Toż samo za autorstwem Xenofonta oświadczają się G. A. Sauppe[6] i August Fuchs[7]. Jan Boguchwał Schneider przeciwnie[8], odmawia autorstwa tej pracy Xenofontowi. Za nim w ślad idą Roscher[9] i Böckh[10]. Roscher przypisuje to dziełko samemu Tucydydesowi; Böckh przeciwnie przypuszcza, że autorem rozprawki jest nie kto inny, tylko Krytyasz[11], jeden z Trzydziestu w Atenach, dzieląc to zdanie ze Schneiderem. Przeciw autorstwu Xenofonta wystę-

  1. Patrz Émile Bélot – La République d’ Athèmes lettre sur le gouvernement des Atheniens etc. Paris 1880; str. V.
  2. Znanym zwykle pod tym przydomkiem – Zdaje się, iż nazywał się Zonaras. – Patrz Encykl. powsz. Orgelbr. Warsz 1861 pod Zonaras.
  3. Bélot. Tamże.
  4. Patrz, Karol Morel. Quaestiones de libello, qui dicitur Xenophontis de republica Atheniensium. Dissertatio. Bonn 1858 str. 18 – 21; Bélot 1 – 37 i inni.
  5. Lipsk 1802 - 1804 w tomie VI. Wydanie to, którego nie miałem pod ręką, cytuję za Bélotem.
  6. Xenophontis de Republica Atheniensium libellus etc. Torgawa 1832; Prolegomena ad Xenophontis opuscula polit. vol. VI. Cytuję za Bélotem.
  7. Quaestiones de libellis Xenophontis de Rep. Lac. et de Rep. Ath. Lipsk 1838. Za Bélotem.
  8. W swem wydaniu dzieł Xenofonta, Lipsk 1838 t. VI. Za Bélotem.
  9. Leben und Werke und Zeitalter des Thucydides. Göttingen 1842 w czasop. Klio str. 248, 526 i nast. vol. I. Cytuję za Bélotem.
  10. Die Staatshaushaltung der Athener, Berlin 1817. Miałem pod ręką 2. wydanie z 1851, str. 432 – 436.
  11. Za Böckhem prawdopodobnie poszedł i Zygmunt Węclewski w swojej Historyi literatury, (Warszawa 1867 str. 21).