Strona:PL Poezye Adama Mickiewicza. T. 1. (1899) 045.jpg

władzy stał się faktem. Ludwik Napoleon, obrany prezydentem rzeczypospolitej francuskiej, dokonał następnie zamachu stanu (1852 r.) i ogłosił się cesarzem. Mickiewicz łudził się czas jakiś nadzieją, że cesarz spełni ideę Napoleońską, ale się i pod tym względem rozczarował.
 Mianowany w r. 1852 bibliotekarzem biblioteki arsenału, podczas wojny krymskiej wyśpiewał odę na cześć Ludwika Napoleona, jako przedstawiciela idei wolności, i pragnął sam wziąć czynny udział w wypadkach. Po stracie żony w marcu r. 1855, wybrał się we wrześniu tegoż roku do Konstantynopola, odwiedził obóz kozaków otomańskich, zostających pod wodzą Michała Czajkowskiego (Sadyka-paszy), marzył o utworzeniu legionu z Izraelitów, ale zamiaru tego urzeczywistnić już nie mógł; zmarł nagle 26 listopada.
 Zmarł ciałem, ale duchem żyje i żyć będzie, bo twory geniuszu nie starzeją się. Jest w nich wiekuisty pierwiastek życia, gdyż są wyrazem niezniszczalnych, najprostszych, ale zarazem najpotężniejszych czynników, którym duch ludzki istnienie i rozwój zawdzięcza. Z jakiegokolwiek rozpatruje się je stanowiska, wobec jakichkolwiek stawia się je zagadnień, zawsze im przyznać się musi piękność, wielkość i żywotność. Każde nowe pokolenie może i powinno roztrząsać je po swojemu i każde znajdzie w nich — tak samo jak w tworach przyrody — rzeczy świeże i niespodziewane, których dawniej nie zauważono lub ocenić nie umiano. Tym sposobem stają się one dla narodów nietylko »arką przymierza między dawnemi i młodszemi laty«, ale nadto — skarbnicą nieprzebraną, z której dobywać ciągle można brylanty piękna, oraz ogniskiem niegasnącem nigdy, przy którem można ukoić lub rozpłomienić serce.
 Dla narodu naszego — a miejmy nadzieję, że z czasem i dla innych, zwłaszcza słowiańskich — takie mają znaczenie poezye Mickiewicza. Są one ową arką przymie-