wytworzenia ogólnego poglądu na zawiązki, prawa rozwoju i ostateczne cele wszechbytu, nieśmiertelnym jaśnieje blaskiem. Mężem tym był Sokrates, syn rzeźbiarza Sofroniskosa, Ateńczyk.
Sokrates porzucił zupełnie pole domysłów kosmologicznych i przedewszystkiem nakreślił liniją, poza którą rozum ludzki stawał się bezsilnymi, liniją, oddzielającą „rzeczy boskie” od „rzeczy ludzkich.” Badaniem rzeczy boskich nazywał on kosmologiją swych poprzedników, mądrością zaś w rzeczach ludzkich (ἡ ἀνθρωπίη σοφία) „poznanie siebie samego.” W ten sposób „primus philosophiam evocavit a coelo et coëgit de vita et moribus rebusque bonis et malis quaerere“ (Cicero, Disput. Tusc. V. 4. 11.).” Badania więc filozoficzne pchnął na tory nowe, szukaniu prawdy dał nowy punkt wyjścia, stał się Kantem starożytnego świata.
Główne zasady filozofii Sokratesa zawierają się w tezach następujących: 1) Wszechwiedny i wszechmocny rozum (Bóg) rządzi przyrodą i ludzkością, dążącemi bezustannie do urzeczywistnienia mądrych jego celów. 2) Człowiek, jako istota rozumna (boska), powinien stawać się podobnym do swego stwórcy: powinien żyć cnotliwie, panować nad ciałem, a starać się o jaknajwyższy stopień doskonałości duchowej, która jest jedynem źródłem prawdziwego szczęścia na ziemi. W rozwinięciu tezy tej Sokrates starał się o jasne określenie pojęcia cnoty, którą identyfikował z wiedzą. W pomoc wiedzy przychodzą: sumienie (τὸ δαιμόνιον), prawa boskie (Xenoph. Apomnemon. IV. 4. 19; 6. 3. sqq.) i prawa rzeczypospolitej (ibid. IV. 4. 16; 6. 6. II. 1. 13. sqq.), którym człowiek wi-
Strona:PL Platon - Obrona Sokratesa.pdf/11
Ta strona została skorygowana.