Strona:PL Paweł Sapieha-Podróż na wschód Azyi 214.jpeg

który alfą i omegą był w życiu tych ludzi, owego »honoru lub czci«, który nad wszystkiem górował, nadewszystko bo ponad bogów był czczonym?
 Dzień dzisiejszy poświęcony był sprawunkom Neydharta, który przyjechał umyślnie do Kioto, by obstalować dla jakiegoś znajomego szkatułkę cloisonne u sławnego Hakimata. Po długiem szukaniu znaleźliśmy wreszcie i tę pracownię. Rzeczywiście arcyciekawa wycieczka! Daleko gdzieś w mieście, nader zresztą rozległem, jak wszystkie japońskie, w cichej, ukrytej prawie uliczce, w ślicznym domku japońskim, po którego fizyognomii nigdyby poznać nie można, że to jest fabryka, rezyduje ów dziś na świat cały sławny szkatułkarz. W pokoiku, gdzie nas przyjął, liczne medale i dyplomy świadczą, że gdziekolwiek się ze swemi dziełami pokaże, zbiera laury i wieńce. Pokazał nam swoją pracownię; tu patrzymy na tuzin przynajmniej artystów-męczenników, którzy siedząc na ziemi, zgarbieni, ślęczą nad robotą. Każdy inną farbę (proszek) między cieniutkie, jak pajęczyna, metalowe listewki, kontur rysunku odznaczające, cienkiemi jak szpilki dwoma stalowymi patyczkami wkłada.
 Rozumie się, że wyroby, tyle pracy, oczu, czasu, wytrwałości, zgrabności, akuratności wymagające, nie mogą być tanie! Co prawda, ceny przechodzą wyobrażenie. Chciałem kupić dwa wazoniki na kwiaty, wysokości może 15—20 centymetrów mające: cena 100 dolarów = 200 złr. w. a. Dałem pokój, choć nie wiem, czy się jeszcze nie skuszę? Prześliczne bo to są rzeczy, zupełnie cudne. Gotowego nic zupełnie niema; wszystko co w robocie, obstalowane; trzeba czekać 3 miesiące na najmniejszą drobnostkę. Widziałem tam wazony obstalowane dla Mikada — idealne! 2000 dolarów cena; robią nad nimi przeszło rok, a zdaje się jeszcze sześciu miesięcy potrzebują by skończyć. Po zwiedzeniu jeszcze dwu świątyń, z których jedna ciekawa, bo zawiera aż 1000 figur Kwannony, bogini dobroczynności, o stu rzekomo rękach, a każda figura, choć na pozór jednakie, inną ma twarz, inny wyraz, inaczej owe ręce trzyma, inny słowem odcień dobroczynności w darach przedstawionej wyraża.