Gazman.—Gwelfowie i Gibelini. 601 cesarstwa, był gorliwym obrońcą Kościoła. Wczesna jego śmierć (1137) znowu rozwiała nadzieje urzeczywistnienia wielkiej myśli Kościoła. Już 1136 r. przekazał on Saksonjg swojemu zięciowi; układy o dziedzictwo Matyldy zostały także pomyślnie załatwione. Margrabina toskańska bowiem w 1077 r. przekazała wszystkie posiadłości Kościołowi rzymskiemu, a kiedy dokument ten gdzieś zaginął, prawdopodobnie staraniem przeciwnej partji, powtórnym testamentem z 1102 r. zapis ten potwierdziła. Przeciwko testamentowi podniosły się roszczenia cesarza i Welfów; ci ostatni powoływali się na małżeństwo Matyldy z Welfem V. Papież, ulegając prośbom Lotarjusza, zgodził się na oddanie dziedzictwa Matyldy w dożywotnią lenność królowi niemieckiemu, a po jego śmierci Henrykowi Pysznemu. Po śmierci Lotarjusza Welfowie wystąpili z takiemiż pretensjami do korony niemieckiej, jak niegdyś Hohensztaufowie po śmierci Henryka V. Lecz Henryk Pyszny, władca dwóch księstw, wydał się panom niemieckim zbyt potgżnym, aby można mu było powierzać berło królewskie. Duchowieństwo niebardzo mu sprzyjało, w przekonaniu, że Welfowie tą razą tylko wzmocnienie swojej partji mieli na widoku. Nawet Innocenty II oświadczył się za Ilohensztaufem, który też 1138 r. został obwołany królem Niemiec. Zatargi migdzy Welfami i Wajblingami wkrótce wywołały trzecią wielką walkę. Henryk Pyszny podniósł orgt przeciwko królowi, w 1138 utracił oba księstwa i popadł w bannicjg. W pośród tej zawieruchy zaskoczyła go śmierć 1139. Jego syn Henryk (Lew) był dopiero dziesięcioletnim chłopcem, a kierunek partji Welfów dostaje się w rgce Welfa VI, człowieka niepospolitych zdolności i energji. Wytrwale obstaje on za prawami swego rodu i, celem skuteczniejszego przeciwdziałania Hohensztaufom, wchodzi w układy z Wggrami, Byzan-cjum i Rogerem, królem Sycylji. Zdąje się, że wówczas jeszcze nie istniały ściślejsze stosunki migdzy Welfem V i Stolicą Ap. Pomimo przegranej pod Weinsbergiem (1146), ciągle opiera się on Konradowi i dopiero 1146 r. zawiera z nim układ, którym zrzeka się głównych pretensji i obiecuje udać się na krucjatę, głoszoną przez ś. Bernarda. Nietrwałe to było porozumienie, gdyż 1148 Welf czćmprędzej wraca do Niemiec, a wsparty pieniędzmi Rogera sycylijskiego, z nową zacigtością przeciwko Hohensztaufenom wystgpuje. Zwycięztwo odniesione przez Henryka, syna Konradowego, pod Fiochberg, zmusiło Welfa do rozpoczgcia nowych układów (1150). Za wstawieniem się młodego Fryderyka llohensztaufena, syna wyżej wspomnianego Fryderyka i córki Henryka Czarnego, Welf odzyskał nawet niektóre z utraconych posiadłości. Po śmierci Konrada (1152) na tronie niemieckim zasiadł Fryderyk i zdawało się, że teraz nareszcie stanie zupełna ugoda między rywalizującemi z sobą stronnictwami. Istotnie Henrykowi Lwu zwrócono 1154 r. Bawarję, a Welfowi VI oddano w lenność dziedzictwo Matyldy. Lecz Fryderyk łącząc się z Welfami, bynajmniej nie miał na myśli podjgcia polityki króla Lotarjusza; przeciwnie, dla tego się z nimi łączył, aby tćm większą siłg pozyskać ku przeprowadzeniu zamiarów wrogich Kościołowi. Tą razą przeliczyli się Hohensztaufowie, gdyż jak tylko wybuchły nowe rozterki migdzy koroną niemiecką a papieztwem, Welfowie stangli pod dawnym sztandarem swojego rodu, któremu wielkość i wpływ zawdzięczali. Z początku oglgdnie krzyżowali knowaaia Barbarossy, a nastgpnie otwarcie przeciwko niemu wystąpili. Było to czwarte wielkie starcie, w którem już wyraźnie anta-
