Gunther.—Gustaw II. 5»1 cinemi następstwami na tóm jednostronnie apriorystycznem stanowiska. Heglowskie hypostaęjowanie pojęcia ogólnego, jakkolwiek nieco tu złagodzone, bo tylko w naturze uznawane, doprowadziło G'a do psychicznego dualizmu, nietylko nie mającego za sobą żadnych dowodów psychologicznych, lecz, owszem, wręcz przeciwnego wszystkim faktom psychologicznym. Psychiczny ten dualizm, równie jak fałszywe pojęcie osobowości doprowadziło G'a do nauki o wcieleniu, przeciwnej nauce Kościoła. Tak samo nauka o stworzeniu i o odkupieniu nie mogła się zgodzić z nauką kościelną, bo traciła zupełnie z oka moment nadnaturalny. G. pomieszał porządek naturalny z nadnaturalnym, równie jak poznanie naturalne i nadnaturalne; z mieszaniny takiej nie mogły wyniknąć zdrowe rezultaty. Dla pełniejszej oceny systematu cf. odpowiednie artt. filozoficzne i teol. tej Enc. Do uczniów i zwolenników G'a należeli: Jan Hen-ryk Papst, Karol von Hock, J. Merten, Dr. Yeith, Gangauf,.Knoo<Jt i w. i. Cf. Stóckl, Lehrb. der Gesch. der Phil. Ar. Gilntner Gab r j el Jan, ur. we wsi Neulosimthal, w Czechach, 1804 r.; ukończywszy gimnazjum, wstąpił do norbertanów w Cieple (Tepla przy Marienbad), po wysłuchaniu kursu teologicznego w Pradze, wyświęcony na kapłana 1830, wkrótce pozyskał doktorat teol.^ odr. 18S8 wykładał w Pradze język grecki i Nowy Test., był rektorem uniwersytetu, kilkakrotnie dziekanem wydziału teol., egzaminatorem prosynodalnym, radcą konsyst. pragskiego; um. w Pradze 17 Marca 1 86 7 r. Oprócz licznych artykułów w różnych czasopismach, napisał: Hermeneutica bil/lica generalis junta principia cathoUca, Pragae 1848, 2-e wyd. 1861, 8-e 1863; Introductio in sacros Novi Test. libros historico-critica et apologetica, Pragae 18 6 3 ^ Gury Jan Piotr, teolog, jezuita, ur. 28 Stycz. 1801 w Maille-roncourt, w Franche-Comte, d. 2 2 Sierp. 18 24 przyjęty do nowicjatu jezuitów w Montrouge, był potem nauczycielem teologji moralnej przez 3 5 lat, częścią w seminarjum w Vals (pod Annecy), częścią vi -Collegium romanum. Um. 18 Kwiet. 1866 r. na missji w Marcoeur, w Owemji. Jego Compendium theologiae moralia (l-e wyd. w Lyonie 1850) używane po całym świecie katolickim, jako wyborny podręcznik teologji moralnej, co rok prawie na nowo jest przedrukowywanem (ostatnie wyd. w ftegens-burgu u Manz'a 18 74 r.). Drugiem, równie cenionem dziełem są Casus conscientiac in praecipuas ąuaestionea theologiae moralis, Le Puy 1862, Eegensb. 1864, Lyon 1865, ib. 1868, 2 v. in-12. Ob. Źtudes rełigicuses, nouv. serie t. Xlii, Paris 186 7. Cf. De Backer, Biblioth. Gustaw II Adolf, król szwedzki, syn Karola IX i wnuk Gustawa I Wazy, ur. 9 Gr. 1594 r. Obdarzony od natury niepospołitemi zdolnościami, odebrał staranne wychowanie. Ojciec i dziad Gustawa dobili się tronu szwedzkiego przez narzucenie gwałtem temu krajowi protestantyzmu. Wnuk wyrósł w ich zasadach religijnych i pozostał im wiernym do końca. Po śmierci ojca, 3 0 Paźdz. 1611, odziedziczył jego przywłaszczony tron i z nim trzy wojny: z Polską, Rossją i Danją. Wojna z Polską, zaczęta od wydarcia królowi Zygmuntowi IH tronu szwedzkiego, ciągnęła się, przerywana przez czasowe rozejmy, już nietylko o tron szwedzki, ale i posiadanie oddawna zabranej przez Szwedów Estonji i świeżo najeżdżanych przez nich Inflant. Rossja przebywała wtedy nader ciężkie dla siebie czasy samozwańców. Monarcha taki jak Karol IX, który prowadził wojny jedynie dla zaborów, nie omieszkał korzystać z bie-
