Grzegórz XIII—XIV Papież. 535 Krak. 1873). Od samego początku papieztwa swego zwracał uwagę na Turcję, do wojny pko turkom zachęcał królów Hiszpanji, Francji i Polski, a nadewszystko samego cesarza niemieckiego: ale Iłiszpanja była obojętną, Francja w zamieszkach wewnętrznych, cesarz niemiecki lękał się sam przeważnych sił ottomańskich, tembardziej, że wenecjanie z nimi w przyjaznych zostawali stosunkach i działali na szkodę ludów chrześcjańskicb. Zarzucają Grzegorzowi XIII, że nakazał ognie sztuczne i illuminację, dowiedziawszy się o rzezi św. Bartłomieja, ale wiadomość, która jo doszła, przedstawiała mu tę sprawę jako poskromienie buntu czyli spisku, godzącego na obalenie państwa i Kościoła (cf. Hugonoci). G. XIII pamiętny jest jeszcze reformą kalendarza juljańskiego, która, po licznych usiłowaniach jego poprzedników, daremnie wnoszoną była nawet na sobór trydencki. G. porozumiał się z najsławniejszymi astronomami owych czasów, niektórych przyzwał do Kzymu, utworzył kommissję do przeprowadzenia reformy, jaką wreszcie zatwierdził' bullą z 24 Lutego 1582 r. (ob. Kalendarz). 0 wydanem za niego Corpus juris canonici ob. tej Enc. III 505; poprzednio jeszcze, za Piusa IV i Piusa V, należał on do pracujących około tego wydania. O zakończonej przez G'a sprawie Bajusa ob. tej Enc. I 586. G. XIII um. 10 Kw. 1585 nagle, w 83 roku życia, a 13 papieztwa. Niedługo przed śmiercią miał jeszcze wielką radość z przybycia posłów od trzech książąt japońskich, którzy mu dziękowali, że im dał poznać prawdę cbrze-ścjańską, za pośrednictwem jezuitów, i zapewnili go o głębokiej czci dla Stolicy Apost. Papież ten szczególniej protegował jezuitów. Przyozdobił Rzym wspaniałemi budowlami, między innemi zbudował pałac na Kwiry-nalu, który byl letnią rezydencją Papieżów. R. 1580 wzniósł u ś. Piotra kaplicę gregorjańską, gdzie złożone zostały relikwje ś. Grzegorza Nanzja-nzeńskiego; w termach Djoklecjana urządził wielki skład zboża i wystawił ogromny dom dla ubogich. Panowanie G'a XIII ma wszakże swoje 1 ciemne strony: chwytał sic on różnych środków, aby dochody kamery apostolskiej mogły wystarczyć na niezmierne wydatki. Podatki podniesiono, wiele przywilejów usunięto, mnogie konfiskaty ściągały z prowincji ogromne summy do Rzymu; bandy rozbójników plądrowały kraj, stronnictwa różne wichrzyły, a G. XIII nie przedsiębrał skuteczniejszzch środków, w celu ustalenia spokoju i ładu w państwie; potrzeba było dopiero tak nieugiętego charakteru, jakim się odznaczał jego następca Sykstus V, aby wydżwignąć kraj ze straszliwego nieładu. Ale pomimo to wszystko zasługi G'a przewyższały jego usterki, rzymianie też jeszcze żyjącemu postawili pomnik na Kapitolu. Pisma tego Papieża, ob. Eg/pa, Ponti-ficium doctum, Kolonja 1717. Życie Grzegorza Xni spisywali: Ciappi, Compendio delie attioni e santa vita di Gregorio XIII, Rorna 15 91; Bom-piani, S. J., Hist. Pontif. Gregorii XIII, Dillingen 1688; Maffei, Annales Gregorii XIII, Roma 1 742. Z nowszych patrz ap. Bower, 10, 1, 225.. Bankę, I 412. Cf. Bihljoteka Ordynacyi Krasińskich, Warsz. 18 71 (Akta podkanclerskie Fr. Krasińskiego cz. III) p. 885—8. 402—3. 482 — 8. Theiner, Annal. Baronii contin., Monum. Pol. t. III. (Briachar). W. F. Grzegórz XIV. Po śmierci Urbana VII wybrany został 5 Gr. 1590 r. kardynał Mikołaj Sfondrati, który przybrał imię Grzegorza XIV (tegoż samego dnia list jego do króla polsk. Zygmunta III, zawiadamiający o swoim wyborze, ap. Theiner, Monum. III 188). Ojciec G'a rodem
