528 Grzegórz XII.—Xlii Papież. wieństwa wiernego Kośćiołowi sprowadziły upadek karności kościelnej i rozprzężenie porządku w wielu klasztorach. Ztąd 6., mając ciągle oczy zwrócone na Kościół i jego dobro, nie przestawał upominać biskupów i przełożonych zakonnych, aby pilnowali u swych podwładnych dobrych obyczajów i wypełniania praw kościelnych. Pisał do biskupa w Bergamo, aby zreformował klasztory w swej djecezji. Wiele innych, podobnych jego starań można widzieć w jego życiu przez Piotra Balan t. III str. 204—2 08. Listy G'a IX ap. Huillard-Breholles, Hist. diplomatica Fri-derici II, Paris 1852 — 61, ap. Theiner, Monum. Slav. merid., Codex diplom. dominii temp. S. Sedis, i w innych dziełach, jak wskazuje Pot-thast, Regesta t. I p. 680—930, gdzie i treść każdego listu. Listy odnoszące się do Polski są ap. Theiner, Monum. Polon. I 16 — 3 5: w nich ujmuje się G. IX za poddanymi, broniąc ich od samowładztwa książąt (ib. p. 22, 23, 29, 31, 32); w Kodeksie dyplomatycznym katedry krakow. ś. Wacława, cz. I (Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia, tom I), Kraków 1874 n. 1 7, 18, 22, 23. Zatwierdzenie swobód kościoła płockiego r. 123 3 przez G'aIX ap. (Lubomirski), Kodeks dyplom, księstwa mazowiec., Warsz. I863 p. 6.Źródła do dziejów G'a IX te same, co i do FryderykaII (ob. tej En c. V 654). Ci.Hefele, Concil. § 654 i n. Piętro Balan, Storia di Gregorio IX e dei suoi tempi, Modena 187 1 — 73, 3 y. in-8. M. B. Haureau, Greg. IX et la philosophie d'Aristote, Paris 18 7 2 (o Physica i Metaphysica Arystotelesa, zabronionych przez legatów papiezkich, i o dozwoleniu ich przez G'a IX, cf. Potthast, Regesta I n. 8718, 8719). Alex. Kisch, Papst Greg. IX Anklageartikel gegen den Talmud und dessen Vertheidigung durch Rabbi Jechiel ben Joseph uDd Rabbi Juda ben Darid vor Ludwig dem Heiligen, nach theilweise unedirt. Materiał, Leipzig 1874;inne pisma ob. Balan op. c. III 473—500. X. A. 11. Grzegorz X pochodził ze znakomitej rodziny Yisconti'ch (Vicecomites), ur. w Placencji (Annal. vet. Muiinen. ap. Muratori, Rer. ital. ser. XI 71) r. 1210 i nosił imię Teobalda (Theobaldus, v. Thealdus, v. Thedal-dus). Podczas obioru na papieztwo był archidjakonem leodyjskim (Lićge), lecz nie wiadomo kiedy się tam udał i z jakiego powodu. Poprzednio był rządcą domu kardynała Jakóba Pecorari, bpa Palestriny, po którego śmierci (1244 r.) w Paryżu oddawał się naukom teologicznym. Nie był więc „persona totius expers scientiae.. omni penitns urbanitate carens," jak to złośliwie prawi Henryk de Isernia (Codex epistolaris Premislai Ottocari II Bohemor. regis, ed. Th. Dollinec, Viennae 1803 p. 30), ani modicae litteraturae, jak chce Ptolemeusz z Lukki (f 132 7), ap .Muratori, Script. rer. ital. XI 1166. Teobald był doradcą Filipa, bpa lyońskiego, podczas soboru lyońskiego I (1245 r.); jeździł do Anglji z kardynałem Ottobonem Flisco, wysianym w charakterze legata przez Klemensa IV. Gdy ś. Ludwik IX udał się na wyprawę do Tunis, Teobald z jego polecenia wrócił z Anglji do Wioch, następnie miał się już przeprawić z Brindisi do Afryki, gdy przyszła wieść o śmierci ś. Ludwika; zamiast więc do Afryki, udał się do Ziemi ś. W Ptolemaidzie spotkał Ilenrykai, królewicza angielskiego, i siostrę jego Beatryksę, na krótki czas przed nim przybyłych, i miał im towarzyszyć dalej w pobożnej pielgrzymce; tymczasem przybywa doń poselstwo od kollegjum kardynalskiego i zaprasza, żeby objął Stolicę Apostolską. Wybór padł na niego zupełnie niespodzianie: kardynałowie, zebrani w Yiterbo, po śmierci Klemensa IV (t 29
