Grzegórz XIII—XIV Papież. 517 szych prób nie zapomina o rozlicznych potrzebach Kościoła we wszystkich częściach świata. Jego korrespondencja z królami, książętami i duchowieństwem zdumiewa swoim ogromem i przenikliwością, obejmującą wszystkie szczegóły życia kościelnego. Legaci jego odbywają synody po calem chrześcjaństwie, aby przywrócić osłabioną karność i wytępić sy-monję. Sam G. zwołuje jedenaście synodów do Rzymu (Mansi, Concil. t. XX). Najsurowiej zabrania patrjarchom i metropolitom rozpatrywać takie sprawy, które już poszły pod rozstrzygnięcie Stolicy Ap. Bpi, nie słuchający jego rozkazów, bywali zawieszani lub zupełnie usuwani od swoich dostojeństw. Z cesarzem bizantyńskim układał się o połączenie obu Kościołów. Całe chrześcjaństwo zachęcał do walki z niewiernymi, zdobycia Ziemi św. i szerzenia Ewangelji na wschodzie i sam nawet zamierzał kierować świętą wojną. Mieszkańcom Afryki północnej groził klątwą za to, że swojego biskupa pokrzywdzili. Królom hiszpańskim dawał do zrozumienia, że Stolica Ap. ma prawo rozdawania w lenność krajów przez nich posiadanych. Wytrwale obstawał za zwierzchnictwem kościoła rzymskiego nad prowincjami Włoch południowych. Robert Guiscard z początku opiera się żądaniom Grzegorza VII, lecz wyklęty, chętnie przystaje na warunki proponowane przez Papieża i odtąd jest sprzymierzeńcem, tudzież wazalem Rzymu. Wiele zajmuje się Węgrami, Danją, Polską (ob. Bielowski, Mon. Pol. I 867 — 371) i Czechami. Duchowieństwu czeskiemu zabrania używania języka krajowego w służbie Bożej (Epist. 1. 7 ep. 11). Ciągle jest także zajęty sprawami Kościoła we Francji, już to kierując reformą obyczajów duchowieństwa, już rozstrzygając spory religijne (ob. Berengarjusz). Filipowi I, który oddalił od siebie żonę Bertę i prowadził rozpustne życie, groził klątwą, jeżeli się nie poprawi. Łagodniej postępuje z Wilhelmem I, królem angielskim, choć ten nie zrzekał się praw do inwestytury. Lecz ze wszystkich książąt Matylda, margrabina toskańska, najwięcej przychylną się okazuje Stolicy Ap. Zasoby jej i bogactwa stały otworem do rozporządzenia Grzegorza, a w walce z Henrykiem IV pomoc jej niemałego była dla Kościoła znaczenia. Już za życia G'a przypisywali mu historycy kilka cudów; co się zaś tyczy cudów przy grobie jego, o tych ś. Anzelm z Lukki (Mart. II 65 3) opowiada, że sam widział niektóre, o innych zaś słyszał od ludzi wiarogodnych, jak np. o trędowatych wyleczonych obmyciem wodą, jaką poprzednio ciało G'a było obmyte. Pomnikowa tablica na jego grobie opowiada, że w 500lat po śmierci znaleziono ciało jego prawie nienaruszone. Od 1584 imię jego znajduje się pod d. 25 Maja w Mart. Bom., a Papież Paweł V, po troskliwóm zbadaniu życia i cudów G'a, wydał 1606 r. bullę kanonizacyjną. Wprzód już (od 1595) relikwje jego były przedmiotem czci publicznej w Salerno. W brewiarzu rzymskim święto jego ritu duplici odbywa się od 1 728. Obraz jego (Propyl, ad Acta Sancto-rum Boli., Maji) pokazuje silę charakteru, odwagę i rezygnację męczennika; oczy matzwrócone ku niebu i ręce złożone do modlitwy. Na głowie ma tjarę (pojedyńczą). Przedstawiają go niekiedy klęczącym przed obrazem Najśw. Panny, jaki przynoszą mu aniołowie; gołąb spoczywa na jego ramieniu. Listy (Epistolae) G'a mieszczą się w tak zwanóm Regi-strum Gregorii VII, w zbiorach Soborów: Mansi t. XX, Labie t. X, Collect. reg. t. XXV; Coleti t. XII, Binii t. VIII; także ap. Mignę, Patrol, lat. t. 148; nąjkrytyczniej ap. Jajje, Biblioth. rer. germ. t. II (Monum.
