478 Grzegórz I.—II Papież. dat pierwszy raz Gillot, 1571 r.); lecz Goussainyille nie bez słusznych powodów dzieła te komu innemu przypisuje (Ob. Bahr, Gesch. d. rdm. Lit. II Suppl. § 197 i n.)> Protestanccy pisarze (np. Schrockh, Kir-chengesch. XVII 3 u) utrzymują, jakoby ś. G. wymyślił naukę o czyścu i o uwolnieniu ztamtąd za pośrednictwem modlitw i ofiary Mszy ś., i tę naukę przez swe Dialogi (lib. IV) rozpowszechnił. Lecz nauka ta jest dawną, bo, pomijając Pismo ś., już w liście do Djogneta (c. 10) znajdujemy stóp to 4ió)viov (ogień wieczny) i imp to npóaxatpov (ogień tymczasowy), a i Klemens aleksandryjski (Stromat. VI 14, IV 25; cf. VII 12) również wyraźnie mówi o miejscu oczyszczenia (lijcotóftapstę) po śmierci i wybawieniu ztamtąd przez modlitwy (Cf. Czyściec). G. jest autorem wielu hymnów, które przeszły do brewjarza; on także zaprowadził śpiew gregorjaóski (cantus firmus v. gregorianus), ku czemu utrzymywał w Rzymie szkołę śpiewaków (ob. Śpiew), służącą za wzór dla innych na zachodzie. Żywot G'a opisywali: Paweł tljakon (f ok. 799) i Jan djakon (ok. r. 8 72). Ten ostatni pisał na żądanie Pap. Jana VIII, odznacza się dokładnością, opiera się głównie na dziełach ś. G'a, zwłaszcza na listach i z nich wiele ustępów przywodzi: „Chociaż (mówi w przedmowie) wiele rzeczy, godnych pamięci, dla krótkości opuściłem, nie pomnę jednak, abym coś twierdził, coby nie mogło być poparte powagą dawnych pisarzy, z wyjątkiem tych cudów, które za naszych stały się czasów, za życia wielu z nas, i są opowiadane żywemi słowy." Paweł pisał też ze źródeł znajomych. Obie bjografję ap. Bolland., Acta SS. Mart. t. II p. 121... 211..., ap. Mabillon, Acta SS. ord. s. Ben. s. I p. 385.., w Opp. S. Gr. M. edyc. benedykt. t. IV, i ap. Mignę, Patr. lat. t. 75. Bollandyści zaprzeczają Pawłowi autorstwa Vitae s. Greg. M., lecz niesłusznie (ob. Opp. s. Gr. M. ed. benedykt. t. IV, praef. § II). Mniejsze znaczenie ma »-a bezimienna bjografja w Canitii, Lection. ant. VI 461 (noy. ed. II 3 p. 251). Szczegóły o G'u ma ś. Grzegorz z Tours (Hist. Fr. X l), z ust pewnego djakona gallijskiego, który był w Rzymie podczas konsekracji naszego G'a. Z Bedy, Izydora, Ildefonsa i z innych pisarzy wiadomości zebrane są także w IV t. ed. benedykt. dzieł G'a. Z monografii późniejszych dobrą jest Djonizego de Sainte-Marthe (Hist. de s. Greg. le Grand, Rouen 16 98), przełożona na łac., z poprawkami wyszła w S. Greg. Opp. ed. benedykt. t. IV (wydania weneckiego t. XVI). Maimbourg pisał (1686) więcej ze stanowiska politycznego. Na to, co Oudin (De icript. eccl. I 148 1..) pisał o G., odpowiedział bezimiennie Jan Gradenigo (S. Greg. M. a criminationibus Cas. Oudini mndicatus, Rom. 1753). llergenrsther, Pho-. tiul, I 185... (o stosunkach G'a z KpolemJ; Palma, Praelect. hist. eccl. t. II p. I p. 44; Stolberg-Kerz, Gesch. Th. 20 p. 786..; Herder, Ideen zur Gesch. der Menschheit, Th. IV p. 109; Lau, Gregor, d. Grosse nach seinem Leben u. seiner Lehre, Lipsk 1845; E. de Bomalte, Vie de s. Gr. I, Paris 1 873 in 12 s. 95.—Grzegorz II, św. (1S Lut.), ze chrztu Ser-gjutz, ur. 669 r. w Rzymie ze znakomitych rodziców Marcella i Honesty, od dzieciństwa wychowywał się pod okiem Papieżów. Sergjusz Papież (687 — 701) wyświęcił go na subdjakona i mianował swym sacellarjuszem (skarbnikiem) i bibljotekarzem. Z Pap. Konstantynem jeździł G. do Kpola (710 r.) i odznaczył się tam trafnemi odpowiedziami na żądania cesarskie, przedstawione temuż Papieżowi. Po śmierci Konstantyna sam został na Stolicę rzymską wyniesiony 28 Kwietnia 715 r., konsekrowany był 19
