Gfirres. 295 zbawiony miejsca i ograniczony do 1,800 florenów pensji, pod warunkiem, żeby siedział spokojnie; ale wkrótce potóm pozbawiony i tego skromnego utrzymania, pomimo zanoszone na to i niejednokrotnie skargi. W owych czasach wytężonej opinji publicznej w Niemczech, kiedy jeszcze się tara spodziewano, że przecież zrobi się coś dla jedności, potęgi i swobody tego kraju, Gorres wystąpił z pisemkiem Teutschlands kiinftige Verfassung, Frankf, 1816, w któróm projektował przywrócenie cesarstwa Niemieckiego, pod panowaniem domu austrjackiego. Takie plany polityczne, a zwłaszcza podane ze znajomością rzeczy, były nie do darowania poddanemu 1 wysokiemu urzędnikowi królestwa Pruskiego, które już wtedy miało daleko sięgające plany, urzeczywistnione w pół wieku potem. Wreszcie G. dopełnił ostatecznie miary swojem pismem Teutscfdand und die Revolution, Coblenz 18 19, w któróm podał wszystkim panującym książętom Niemiec gruntowną i opartą na historji naukę, iż restauracja bez Boga i Kościoła toruje tylko drogę do nowej rewolucji. Wtedy wybuchła nad nim zbierająca się od dawna burza. Zerwawszy z rządem pruskim, schronił się on był do wolnego miasta Frankfurtu i tam, w dalszym ciąga swoich prac literackich, wydał AlUeutsehe Volks-und Meisterlieder, 1817. Rząd pruski i tam go dosięgnął. G. musiał uchodzić na ziemię francuzką i znalazł schronienie w Strasburgu, kiedy go w Frankfurcie szukano, przetrząsając domy, zamykając bramy i ulice, by jako zdrajcę stanu osadzić na całe życie w fortecy. W Strasburgu opracował on wyjątki z Szach NamehFirdussi'ego, które wydał p. t. Hddenbuch von Iran (Berlin 1820, 2 Bde) i dedykował zasłużonemu w sprawie oswobodzenia Niemiec Steinowi, który także, ze zmianą ówczesnej polityki, musiał ustąpić miejsca w ministerjum pruskióm Hardenbergowi. Próżno G. w Strasburgu oczekiwał sprawiedliwości od gabinetu berlińskiego. Próżno jego żona (Katarzyna z Lassaulx'ów) zanosiła prośby o dozwolenie jej mężowi powrotu do kraju i stawienia się dla usprawiedliwienia przed zwyczajnym sądem. Prośby te były bezskuteczne i rodzina G'a udała się za nim na wygnanie. Kiedy tymczasem w Niemczech sprawy wikłały się coraz gorzej, G. śledząc za niemi bacznie, posłał swemu krajowi z Szwajcarji dragie ostrzeżenie w dziele Europa und die• Beoolution, Stuttg. 1821, w trzech rozdziałach: Przeszłość, Teraźniejszość i Przyszłość; a następnie swoje własne usprawiedliwienie w dziele In Sachen der Rheinprovinzen und eige-ner Angelegenheit. ib. 1822, w któróm wystawił całe postępowanie z nim gabinetu berlińskiego i zgotowaną mu od tegoż ostatnią nagrodę, od której musiał ratować się prędką ucieczką. Jednocześnie z powyższćm dziełem wyszło jego Die heilige Allianz und die Vo/ker auf dem Congress zu Yerona, ib. 1822, w którem nareszcie wyrzeka się nadziei ze strony polityki dworów niemieckich. To ostatnie pismo zamyka drugi okres życia G'a. I ten równie, jak i pierwszy, zakończył się dla niego gorzkim zawodem i rozczarowaniem. Jak przedtćm go zawiodła rewolucja, tak teraz go zawiodły rządy. Obaczył on jasno, iż wielki chrzest krwi nie mógł dać narodom odrodzenia, kiedy nie nastąpił przytóm nowy chrzest ducha, i że tylko chrześcjańskie wychowanie narodów przez Kościół może zapobiedz powrotowi świeżo przebytych klęsk, uratować Europę od nowego, grożącego jej barbarzyństwa i sprowadzić trwałą restaurację porządku. Przyszedł on do przekonania, że tylko odrodzenie religijne przez wpływ Kościoła może doprowadzić społeczeństwo do należytego stanu:
