256 Godziny kanoniczne. znów czyni rewerencję, i wraca zkąd przyszedł. Tn go trzykrotnym (w nieobecności biskupa) turybularza zamachem kadzi asBystens, albo turyferarz, który potóm kadzi innych, jak kogo wypada (ob. Kadzenie chóru). Na Gloria Patri wstrzymuje się i głowę nachyla, a całkiem przestaje, kiedy celebrans zaczyna Dominus cob. przed oracją. Gdy się powtarza antyfona po Magnificat, wszyscy siedzą, tymczasem akolici z zapalonemi świecami przystępują do celebransa i assystują mu jak na kapitulum. Po antyfonie wszyscy wstają, celebrans ze złożonemi rękami śpiewa Dominus cob. i ora-cję z konkluzją, jednę, albo więcej, jak tam wypada, potem znów Dom. vob., a potóm dwaj kantorowie w środku chóru „voce altiori" (jak mówi Caerem. Epp. ł. c.), a u Gawanta (sect. V c. 2 2 n. 2) Hugo „voce puerili," przypominając dawnych scholores, którzy w tych nabożeństwach uczestniczyli, śpiewają Benedicamus Dno, i znów celebrans niżej Fidelium animae. Jeżeli zaraz nie idzie kompłeta, celebrans, z całą assystą, wraca do zakrystjiwporządkujakprzyszli;jeżeli przeciwnie,to na drugie Dom. voh. akolici odchodzą do ołtarza i stawiają lichtarze, jak przedtem. Po odmówieniu Fidelium animae, stojąc i całe po cichu mówi się Pater noster, po któróm znów celebrans pomiernym głosem Dominus det nobis, i takimże głosem antyfonę końcową, wiersz, orację i Dirinum auxilium, stojąc lub klęcząc, jako się wyżej mówiło, jeżeli klęcząc, to sam tylko celebrans na tę orację wstaje. Za krótką orację, którą klęcząc u stopni ołtarza przed wyjściem się mówi, może posłużyć Sacrosanctae lub t. p. Incen-zacja na każdych nieszporach, byle celebrans był w kapie, odbywa się (SRC. 16 Kwiet. 1858 r.). Kompłeta. Na kompletę zapala się na ołtarzu świec mniej niż na nieszpory, chyba że kompłeta zaraz po nieszporach, gdyż w takim razie byłoby niestosownie gasić część światła (Lohne.r p. 8 tit. 4 n. 4). Lektor śpiewa Jube Domne, schylając głowę przed celebransem, a po prześpiewaniu przez celebransa Noctem guietam, wyprostowawszy się, śpiewa do ołtarza Fratres sobrii estote, przyklękając także do ołtarza na Tu autem... Celebrans śpiewa Adjutorium, żegnając się, potóm wszyscy mówią Pater noster cale po cichu, a potóm celebrans i chór naprzemian śpiewają Confiteor etc., kłaniając się sobie stosownie nawzajem i bijąc się w piersi na mea culpa. Celebrans śpiewa absolucję, żegnając się, a potem Concerte... Deus in adjutor., po psalmach kapitulum, Dom. vob. przed i po oracji, Benedicamus, Benedicat et custodiat i antyfonę końcową, jak na nieszporach. Na kantyk Nunc dimittis incen-zacji nie ma. Matutinum. Jeżeli razem wszyscy idą na officjum, to l) idzie magister ćeremonji; 2) dwaj kantorowie; 3) kapłan officjans; 4) parami inni, najprzód godniejsi, a potóm młodsi. Gdy przyjdą do ołtarza, modlą się przez chwilkę, a potem idą na swojo miejsca (Caerem. Epp. 1. 2 c. VI). Po cichu i stojąc odmawiają pater, Ave i Credo, potem celebrans śpiewa stosownym głosem Dne labia mea... znacząc krzyżyk na ustach, i tymże tonem Deus in adjutor. żegnając się. W inwita-torjum na Yenite adoremus... klękają wszyscy, jako się rzekło; potóm stoją aż do pierwszego wiersza psalmu, po zaśpiewaniu którego siadają i siedzą aż do wiersza po psalmach, na który wstają. Potem celebrans śpiewa Pater noster... Et ne nos inducas... i absolucję. Tedy mający śpiewać lekcję, prosi celebransa o benedykcję, schylając ku niemu głęboko głowę. Gdy chór po benedykcji odpowie Amen, celebrans i wszyscy inni eiedzą na lekcje i responsorja, wyjąwszy śpiewającego lekcję,
