255 Godziny kanoniczne.
wprost przed ołtarzem, gdy jest SS. w ołtarzu, inni zaś (nie kan. katedr.) przyklękają w katedrach przed krzyżem wielkiego ołtarza, gdy i przed biskupem klękają (Herdt t. I n. 119). Schyla się glouię głęboko w officjum: 1) na cały wiersz Gloria Patri do Sicut erat (Caerem Epp. 1. 2 c. III n. 8); 2) na doxologję hymnów (SRC. 7 Wrz. 1816 r.); s) na imię Jezus, Marja, albo świętego, którego officjum, lub kommemoracja szczególna; 4) przed lekcjami, gdy lektor mówi Juhe Domne do celebransa, zanim benedykcję otrzyma; 5) podczas Confiteor w prymie i komplecie, aż do Hisereatur włącznie. Celebrans głęboko się kłania przy przyjściu do ołtarza i odejściu, jeżeli nie masz SS. Kładzie się krzyż palcem na ustach na Domine lahia przy zaczęciu matutinum (rubr. tit. XIII n. l); (ze zwyczaju) na modlitwę Aperi Domine. 'Zegna się: i) na początku każdej hory, gdy się mówi Deus in adjutor. (rubr. tit. 1. c.); 2) na Adjutorium.. przed Confiteor w prymie i komplecie (rubr. tit. XV n. 2); 3) na Indulgentiam... po Confiteor w prymie i komplecie (SRC. 7 Wrz. 1816 r.); 4) (ze zwyczaju) na końcu komplety w Bene-dicat et custodiat na Pater... i w prymie na Dominus nos heneliuat. II. Ceremonje poszczególne. Nieszpory. O liczbie świec zapalonych na ołtarzu, ob. art. Gromnica. Na solenne nieszpory idą do ołtarza najprzód dwaj akolici z zapalonemi świecami, potśm ceremonjarz, potem inni klerycy, po dwóch, parami, dalej kaparze, za nimi celebrans między assy-stą, którzy poły jego kapy unoszą (jeżeli przejście ciasne, to assysta idzie jeden przed drugim); tylko będący w aparacie (soli parali) wychodzą z nakrytą głową i złożonemi rękami. Przed ołtarzem różnie się szykują, stosownie jak wyjście ze strony prawej lub lewej presbyterjum i jak gdzie we zwyczaju salutacja chóru. Wedle Ceremoniału biskupiego (1. 2 c. III n. 2), gdy przyjdą do ołtarza, stają w prostej linji obok, celebrans w środku, assysta po prawej i po lewej, na końcu z boków akolici: zrobiwszy powinną rewerencję ołtarzowi, wszyscy klękają na obadwa kolana na najniższym gradusie, modlą się przez chwilkę, odmawiając np. Aperi Domine I. t. p., akolici i inni ustępują na bok ołtarza i zaraz stawiają świece na stopniach, albo wprost na ziemi (in piano). Po modlitwie wszyscy wstają, ołtarzowi znowu powinna rewereneja, i jedni idą do chóru, a celebrans z assystą na ławkę, po stronie epistoły przygotowaną. Celebraas tu chwilkę siedzi, assysta przed nim stoi, a na znak ceremonjarza wszyscy wstają i stojąc mówią Pater i Ave, po których celebrans śpiewa Deus in adjut., żegnając się. Zacząwszy pierwszy wiersz psalmu, wszyscy siadają. Po skończonych psalmach, gdy się powtarza antyfona ostatnia, akolici z zapalonemi świecami przystępują znowu do celebransa i stają z boków. Po ostatniej antyfonie wszyscy powstają, po zaczęciu hymnu akolici odchodzą, wiersz po hymnie śpiewają w środku chóru dwaj kantorowie, a odpowiada im chór cały. Na antyfonę przed Magnijioat wszyscy siedzą (jeżeli się ta cała śpiewa), gdy Bię zaczyna Magnijicat, wstają. Celebrans z assystą złożywszy birety, z odkrytą głową i złożonemi rękami idą do ołtarza, robią powinną rewerencję, przystępują do ołtarza, celebrans całuje go w miejscu relikwji, jak przy Mszy, zwraca się do epistoły, wkłada kadzidło, jak kiedyindziej przy incenzacji (ob. Kadzenie), błogosławi je i okadza ołtarz, jak zwykle. Po okadzeniu ołtarza oddaje turybularz na rogu epistoły, i albo odraz» zstępuje, jeżeli ławka do siedzenia tuż, albo też, jeśli dalej w chórze, wraca Da środek ołtarza, robi rewerencję powinną, zstępuje przed najniższy stopień,
