Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 254.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

Godność.—Godny. 245 mają być posuwani. Wymaga, aby mieli 2 5 lat zaczętych, jeżeli piecza dusz ma do nich należeć, a jeżeli nie, to nie mają być miodsi nad 22 lat, aby się odznaczali pobożnością, czystością obyczajów i nauką, gdyż mają być wzorem dla innych i biskupowi w jego obowiązkach winni pomagać. X. A. S. Godny w prawie kościelnem jest ten, kto posiada przymioty przepisane do objęcia beneficjum. Przymioty zaś te odnoszą się do wieku, obyczajów, nauki, urodzenia i święcenia. Sobór trydencki (ses. 2 3 c. 6 de Ref.) zabrania udzielać beneficja tym, co lat 14 nie mają, a do zarządu parafją tych tylko przypuszcza, którzy lat 2 5 zaczęli (ses. 7 c. 3 de Ref.); do objęcia godności z pieczą dusz wymaga także 25 lat zaczętych, a bez pieczy dusz 2 2 lat skończonych (ses. 2 4 cp. 12 de Ref.); na biskupią godność postępujący powinien mieć lat 3 0 skończonych (c. Q'ium in ounctis 7, de Elect. Xl, 6). Kollacja beneficjum uczyniona temu, kto nie doszedt wieku przepisanego, chociażby mu tylko jednego dnia brakowało, jest nieważną. Ze strony obyczajów, potrzeba nietylko być wolnym od występków, ale i posiadać cnoty, któreby byty zbudowaniem dla innych. Potrzeba nadto nie zostawać w cenzurach kościelnych, nie być irregularis, albo zniesławionym, głosu biernego pozbawionym (ob. Wybór), w świętokupstwo uwikłanym. Ze strony nauki, potrzeba jej zawsze w stopniu odpowiednim ważności przyszłych obowiązków. Za najniższy zaś stopień wymaganej nauki uważa się ten, który jest wystarczającym do spełniania dokładnie i z pożytkiem powierzonego urzędu, mając zawsze wzgląd na miejsce i na osoby, dla których ma on być spełnianym. Chociaż właściwą i pożądaną jest rzeczą, aby postępujący na godność biskupią posiadali jak najwyższą naukę, jednakże poprzestaje Kościół i na dostatecznej, gdy ją cnoty i pobożność uzupełniają (O. Nisi quum pridem 10 § Pro de/ectu de Renunciat. X 1, 9. Conc. Trid. ses. 2 2 cap. 2 dc Ref.). Pomimo to wymaga mianowicie po tych, którzy juryzdykcję kościelną sprawować mają i wyższe stanowiska zajmować, aby posiadali stopnie doktorów lub magistrów w teologji, lub prawie kanonicznćm, a jeżeli djecezja nie posiada takich, aby byli albo świadectwem akademji lub uniwersytetu opatrzeni, lub przynajmniej powszechnie uznani, jako zdolni do nauczania innych (Conc. Trid. o biskupach ses. 2 2 cap. 2; o wikarju-szach kapitularuych ses. 24 cap. 18; o archidjakonie ibid. cap. 12; o scholastykach ses. 2 3 cap. 18 de Refor.). Co do urodzenia, potrzeba, aby mający otrzymać beneficjum, zrodzony był z prawych rodziców (Conc. Trid. ses. 7 c. 1 de Ref.). Czyje urodzenie uprawnione zostało przez dyspensę, chociaż święcenia przyjął, nie może bez nowej dyspensy na biskupa postąpić, a nadto powinien pochodzić z katolickich rodziców (Const. Greg. XIV Onus Apostolicae i Maij 1590). Pod względem święceń, dla otrzymania beneficjum prostego potrzeba mieć przynajmniej pierwsze po-strzyienie (Cap. Ex Litteris 6 de Transact. X 1, 36); do postąpienia na kanonika uależy posiadać wyższe święcenie (Conc. Trid. ses. 24 cap. 12 de Ref.). Aby otrzymać probostwo, wystarcza mieć tylko pierwsze po-strzyżenie (C. Si pro clericis 6 de Praebend. in VI 3, 4), ale potrzeba w ciągu roku od objęcia beneficjum zostać na kapłana wyświęconym (C. Licet 14 de Elect. in VI 1, 6). Na biskupa nikt nie może być wybranym, kto nie jest subdjakonem (C. A muitis 9 de Aetate X 1, 14) przynajmniej od sześciu miesięcy (Conc. Urid. ses. 22 c. 2 de Ref.). Ko-