242 Goch.—Godeau. upadku przywiedziony został pierwszy nasz rodzic. Zadaniem woli ludzkiej jest spełnianie dobrego, z zupelnćra poddaniem się woli boskiej, przez zupełne z nią zjednoczenie, jakby utożsamienie; w zjednoczeniu tem woli ludzkiej z wolą boską leży wolność nasza; ten człowiek jest wolniejszy, który doskonalej zależny jest od woli Boga. Ostatnie te zdania wprawdzie są podstawą wszelkiej ascezy cbrześcjańskiej, ale u G'a przeważa podmiotowa strona tak dalece, że tylko to, co człowiek z własnej woli nabywa, nazywa się u niego zasługą; to zaś, co zaleca prawo, wszelkie obowiązki, śluby i t. p. nie liczą się za zasługę, a nawet szkodzą doskonałości chrześcjańskiej. Tym sposobem zboczył G. od nauki katolickiej. Pismo jego De libertate Christiana wydał Corn. Grapheus, Anty. 1521. Drugie pismo swoje: Dialogus de quatuor erroribus circa legem ecangelicam eiortis (ap. Walch. Monum. medii aevi), skierował G. pko bezimiennemu dominikaninowi, który wystąpił z krytyką błędnych jego pojęć o życiu zakonnćm. G. dowodzi tu, że śluby same przez się nie mają żadnej zasługi, gdyby ślubujący nie czynił dobra z zupełnej swobody ducha-Obrońców zasługi ślubów obwinia G. o pelagjanizm. Pod względem ślubów, uważał on Kościół więcej za dobrą i ludzkiej słabości pomną, niż rozumną matkę. Jak wolny tylko ehrystjanizm, tak i wolny Kościół chce mieć Goch. Przeszkodą do tej wolności jest podług niego biskupstwo; kapłaństwo jest dlań najwyższym stanem swobodnego Kościoła. Cf. Ullmann, Reformatoren Yor der Reformation. (Dux). Godard Leon, ksiądz, ur. 18 25 r. w Chaumont, depart. Haute-Marne, był professorem historji i archeologji biblijnej w większóm seminarjum w Langres, kanonikiem bon. algierskim; f 186 3 r. Napisał: Cours (tarcheologie sacree a tusage des seminaires et de MM. les cures, Paryż 1851—55, 2 v.; Description historique du Maroc jusqu'a la paix de Te-touan en 1860, ib. 1860, 2 v.; UEspagne, moeurs et paysages, histoire et monuments, Tours 1862; Le Maroc, notes <Tun coyageur (1838—59), ib. 1859; La nouuelle eglise d'Afrique, introduction au.r oeucres de Mgr Pacy, ib. 1858; Soirees algeriennes, corsaires, esclaues et martyrs de Barberie, Tours 185 7; Histoire et tableau de leglise de s. Jean-Baptiste de Chaumont, Chaumont 184 8; Jean cTAndrea ministre des finances et des ajfaires eccle-siastiques des Deux Siciles, Paryż 1863; Martinez de la Rosa, ses oeumret et sa vie, ib. 18 62; Petersbourg et Moscou, soucenirs du couronnement cTun tzar, ib. 1858; Les principes de 89 et la doctrine catholique, ib. 1861 (to wydanie na indeksie pomieszczone; autor je poprawił i wydał powtórnie 1863 r.); Traite elementaire de tharmonie appliquee, Lyon 1852; Dome-nica, Paryż 1862; Vie abregee de la soeur Franęoise ancienne superieure des religieuses de la Procidence de Langres, Langres 185 6; Vies des sainte du departement de la Haute-Marne (dioc. de Langres), Langres 1855. Przełożył z włoskiego Fr. Nardi, Sur les principes de 1789, Paryż 186 2; z angielskiego B. Dalgaims, La sainte Communion cónsideróe au point de vue philosophiąue, theologiąue et pratiąue, Paris 18 63, 2 v.; wydał Journal d'une yisitandine pendant la Terreur, ou Mómoires de la soeur Gabrielle Gauchat, morte trappistine en 1809 k Yeres, Paris 1855. Godeau Antoni, bp Grasse, a potem Vence, w Prowancji, poeta, mówca i dziejopis franenzki, ur. w Dreux, w djecezji Chartres, r. 1605, w młodych latach okazywał skłonność i dar do poezji i nakłonił w Paryżu swojego krewnego p. Conrart do zbierania u siebie w domu towa-
