Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 187.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

178 Gintyłło.—Gioberti. targu, był wizytatorem akademji duchownej wileńskiej, infułatem szydłowskim na Żmudzi, dostał z kolei trzy ordery i krzyż djamentowy na piersi. Kiedy książę Szymon Gedrojć, suffragan żmudzki, został administratorem djecezji r. 1838, G. w jego miejsce został mianowany suffra-ganem żmudzkim czyli, jak wtenczas nazywać zaczęto, telszowskim. Biskupstwa wszakże doczekał się dopiero po śmierci Szymona Gedrojcia 1841 r.; wtedy też, r. 1844, mianowany został administratorem <ijecezji. Jako administrator czuwał pilnie nad religijnem nauczaniem ludn, zachęcał do wydawania i sam wydawał książki, pisane w tym celu po litewsku; żaden kościół ani klasztor za jego rządów nie upadł. Przytćm oddawał się pracom naukowym, porządkował swoją bibljotekę, która trzy sale zajmowała w jego rezydencji w Olsiadach, a liczyła 30,000 tomów; jak Załuski, odmawiał sobie dla niej wszelkich wygód życia. Po sześciu latach zarządu djecezją, ustąpił miejsca (1850) dzisiejszemu biskupowi Maciejowi Wołonczewskiemu. Na kilka lat przed śmiercią znaczuą część bibljoteki darował dla seminarjum djecezjalnego. Budował sobie grób w kościele parafjalnym w Olsiadach i trumnę kazał sporządzić, którą trzymał w swym pokojn. Um. w Sierpniu 185 7 r. Pisał ó nim Ant. Muchliński w Pamiętniku relig.-moralnym, 1858, 1,30; Przegląd pozn., 1 858, 1,379. Z licznych prac swoich G. zostawił tylko: Wypisy wszystkich miejsc z 'lal-mudu i z dziel rabinicznych o Messjaszu i religji chrześcjańskiej, 2 grube tomy; Rozprawa o prawdziwości przyjścia Messjasza, po hebrajsku; Katechizm katolicki dla żydów, po żydowku; Słownik, helirajsko-polski, nad którym do końca życia pracował, i wiele drobnych rozpraw uczonych. Drukiem ogłosił tylko Naukę czytania po polsku dla młodzieży wyzn. starozak., Wilno 1817. Ginzel Józef August, ur. 1804 w Reichenbergu, uczył się w Wiedniu, r. 183 7 professor teoł. moralnej w Lutomierzycach (Leitmeritz), a 1843 tamże professor hist. kościelnej i prawa kanonicznego, kanonik lutomierzycki. Napisał: Briefe fcber christliche Dogmatik ais Wissenschaft, 182 8 (w wtirzburgskim Przyjacielu religji); Ueber Petri Episkopat in Rom, 1838 (w Piet z a Theol. Zeitschrift); Gesch. der Kirche, Wien 1847, 2 t.; Ueber den Geist des U. Augustin, 1848 (Tab. Quartalschrift); Handbuch des neuesten in Oesterreich geltenden Kirchenrechtes, Wien 1856 — 62; Bischof Hurdalek, ein Charakterbild aus d. Gesch. d. bdhm. Kirche, Prag 1873; Kirchenhistorische Schriflen, Wien 1872, 2 v. (rozprawy ogłaszane poprzednio w pismach perjodycznych, lecz poprawione i pomnożone). Pod pseud. D. Sylbius'a napisał: Ecangelium u. Kirche, Regensb. 1843; Ueber die Zukunft der Kirche in Oesterreich, ib. 1848; nadto wydal: Le-gatio apostolica P. Aloysii Carafa 1624 — 34, WUrzb. 1839. Gioberti (czyt. Dżoberti) Wincenty, nr. 5 Kw. 1801 z ubogiej rodziny w Turynie; po ukończonych studjach filozofji i teol. w Turynie został tamże professorem kollegjum teolog., 1831, jako odznaczający się nauką i gorliwością religijną, został kapelanem króla Karola Alberta, wszakże już 183 3 r. wstąpił do tajnego towarzystwa patrjotycznego, r. 1834 był uwięziony, ale niebawem uwolniony, pod warunkiem opuszczenia Sardynji. Udał się do Paryża, gdzie odznaczył się jako przeciwnik filozofji Wiktora Cousin'a (dzieło jego w tyra przedm. tłum. Tourneur, Considćratiońs sur les doctrines religieuses de M. V. Consin, Rheinu 1844), następnie w Brukselli był nauczycielem w instytucie prywatnym, za-