Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 171.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

162 Gębicki. w r. 1617 książę Władysław udawał się na objęcie tronu moskiewskiego, G. żegnał go piękną mową i w kościele ś. Jana w Warsz. dawał błogosławieństwo na drogę, miecz i chorągiew. W kilka lat potem na wojnę z Turcją wyszedł z wojskiem tenże książę Władysław i król sam: wtedy G'mu rządy państwa powtórnie zlecone zostały. Prymas, naznaczywszy poprzednio ustawą synodalną podatek na duchowieństwo dla potrzeb ojczyzny, wezwał teraz Ind wszystek do modłów, i odbywano supplikacje po całym kraju; sam zaś w postach zanosił błagania do niebios, wzywając przyczyny N. M. P. i ŚŚ. Patronów. Wtedy to w Skierniewicach miał mieć widzenie Bogarodzicy, zapewniającej zwycięztwo Polakom. Opowiedziane zdarzenie kazał malarzowi przedstawić w obrazie, który przechowywano w tymże pałacu, jak poświadcza Damalewicz i za nim Bużeński. Ten ostatni dodaje, że godni wiary autorowie, opisujący dzieje ówczesne, pobożności i gorliwości G'go przypisują jedynie zachowanie od zguby korony polskiej. Wkrótce po tym wypadku nadeszła wiadomość, że Turcy, pokonani pod Chocimem (1621 r.), żądają pokoju. Dziękczynne nabożeństwa po wszystkich odbywano kościołach, kraj cały radości był pełen. Prymas, pragnąc cudownie zapowiedziane mu zwycięztwo wdzięcznej potomnych podać pamięci, rozpoczął starania u Pap. Grzegorza XV o naznaczenie na d. 10 Paźd. stosownego w pacierzach kościelnych officium. Pozwolenie nastąpiło, a Ojciec Św. dając je przez breve Draco iste sae-mssimus, wychwala męztwo i pobożność Polaków. Breye wspomniane wydrukowano z rozkazu G'go przy konstytucjach synodalnych. Pacierze kapłańskie na ten dzień były naprzód o ŚŚ. Patronach polskich, wydane z polecenia arcybpa Wężyka p. t. Officium gratiarum actionis pro yictoria ei Turcis obtenta (Posnan. 16 28, 4-o) i o tćm zapewne mówi Bużeński; obecnie odmawiane jest inne, a to od Urbana VIII pochodzi. Za pryma-sostwa G'go gorliwość katolików o wiarę niemało wzrosła, mianowicie w djec. włoclaw. i krakow., gdzie dotąd wielu jeszcze było heretyków śmiałych i zuchwałych. Synod archidjecezalny odbył w Łowiczu 1 620 r., oraz prowincjonalny w Piotrkowie 1621 r., których ustawy w Krakowie drukowano. G. seminarjum Karnkowskiego z Kalisza przeniósł do Gniezna i umieścił w gmachu pod górą Lecha, wystawionym przez Karnkowskiego; pałac arcybpi w Warszawie, po długich sporach sądowych, odzyskał: inny, przez Baranowskiego w Skierniewicach rozpoczęty, w r. 1619 dokończył; a łowicki, przez Uchańskiego i Karnkowskiego stawiany, w r. 1620 przebudował: w obudwu na kamiennych tablicach pamięć dzieła swego zapisał; wieżę na kościele farnym w Łowiczu zbudował; w r. 1623 króla Zygm. III z całą familją u siebie w Łowiczu wystawnie przyjmował. Za G'o bp wrocławski Karol, arcyksiążę austrjacki, r. 1619 uznał arcybpów gnieźu. za swoich metropolitów, co potćm stwierdził następca jego bp Jędrzej z Jeryna, który nawet wyprawił posła na synod prowin. 1621 r. Dowody na to są w listach arcyksięcia Karola, które Damalewicz wypisuje, oraz w aktach wspomnianego synodu (art. IV). Umarł G. d. 10 Lut. 1624, r. mając lat 63, pochowany w katedrze gnieźn., w kaplicy Latalskich, d. 6 Marca, gdzie mu nagrobek postawił synowiec Piotr Gembicki, bp przem. potćm krak., który kaplicę tę wyrestaurował i uposażył. O G'im pisze Bartoszewicz, iż „był to mąż pobożny, uczony, wielkiej w rzptej wziętości, ludzki, łagodny dla wszystkich, szczególnie dla