152 Gerwazy.—Gesenius. Stephani, Henrici U et Shardi 1 (a. 1122 ad a. 1199); Vitae Dorobor-neiisium arahiepporum. Wszystkie te pisma ap. Twysden, Historiae angl. scriptores, Lond. 1652. Kromka była też wydaną, osobno, Lond. 1652.— 2. G. anglik, uczył się w Paryżu; uczył teologji w St. Just, w biskupstwie BeauTais, z takiem powodzeniem, że zjednał opactwu temu wielki rozgłos uczouości. R. 1195 był opatem w St. Just, r. 1206 generałem zakonu premonstrateńskiego, 12Ł6 był na soborze lateraneńskim. Uczony ten i wielkiej pokory zakonnik um. 1228. Napisał ifazama i Kommentarz na proroków mniejszych i na Psalmy; z pism jego drukowane są tylko jego listy 17 2 5 r. (Sacr. antiąuit. monument, t. 1).—3. G. zTilbury (Tilberiensis), ur. w Essex; uczył od 1183 r. prawa kanonicznego w Bolonji, był kanclerzem ces. Ottona XV (1208—15), marszałkiem państwa, proboszczem klasztoru w Ebsdorf i um. 1 2 35. Napisał Otia imperialia, pewien rodzaj historji powszechnej (ap. Leibnitz, Script. rer. Brunswi-ciensium t. I). Wypisy z tego dzieła, wraz z objaśnieniami, wydał Lie-Irecht, łlannoy. 1856. Gesenius Fryderyk Henryk Wilhelm, ur. 1 785 r. w Nordhau-sen, był nauczycielem w Halberstadt, następnie prywatdocentem w Getyndze, r. I810 został professorem protestanckiej teologji w Halli; 18 20 odbył naukową podróż do Paryża i Oksfordu; um. 184 2. G. należy do najznakomitszych filologów orjentalistów: zasłużył się szczególniej badaniem języków semickich; zresztą, jest zawziętym racjonalistą. Prelekcje jego na uniwersytecie w Halli były zawsze pełne śmiechu, bo słuchaczów lu-bial bawić żarcikami, kosztem ksiąg śś. Tak np. tłumacząc Gen., gdzie Abraham pyta o liczbę sprawiedliwych, potrzebnych dla ocalenia Sodomy i Gomory, Gesenius dodawał: że w fakcie tym widać żydowską skłonność do szacherki; autorów Psalmów nazwał „starymi bigotami," psalm 134 Ecce nunc benedicite, śpiewką nocnych krzykaczy i t. p. Przeciw tym drwinom, jako też przeciw prelekcjom Wegscheidera (razem z Gese-niuseai był w Halli professorem) podniosła glos berlińska Gazeta ewangelicka w n-rze 7 i 8, 18S0 r. Gesenius obadwa n-ry odczytał na jednej z następnych prelekcji, wyparł się tylko co do nazwy „starych bigotów," i«ue szyderstwa nazwał nicwinnemi żartami, redaktorów zaś Gazety my-stykami. Powstało ztąd oburzenie na Tholuck'a, bo jego miano za autora reiaoji w Gazecie: rektor zabronił mu tymczasowo miewania prelekcji; gdy zaś Tholuck nie chciał ustąpić, rektor udał się naprzód, żeby uspokoić studentów; podziękował im, że się ujęli za dwoma swymi „najzaslu-ieńszymi" professorami, lecz, dodał, złością trzeba wzgardzić, nie mścić się. G. później zaprzestał swych żartów. Napisał: llebrahohes Elemen-tarhueh: / Theil, Hebrdische Grammatik, Halle 1813, wyd. 9-e 1828, 11-e 1834; neu bearb. von E. Rodiger, 18 wyd. 1842, 18-e 1857. II Theil, Hebr. Lestbuch mil Anmerk. 1md ein. erklar. Wortregister, Halle 1814, 5-e wyd. 1828, 6-e 1834; neu bearb. von Aug. Heiligstedt, 9-e wyd. Kolonja 1868. Aus/uhrliches grammatisch-h-itisches Lehrgebdude, der hebraischenSprachemt Yergleichung der cerwandtenDialekte, Lipsk 1817; 2 cz. w 1 t. Hibraiich-deutsckes Handwórterbuch, ibid. 18J0. Hebrilitches und chaliaischea Handworterbuch aber dat AUe Testament, Leipz. 1815, 3-e wyd. 1828, 4-e 1834, 2 v.; 5-e Aufl. besorgt von Fr. E. Chr. Dietrich, ib. 1857. Letiaon manuale liebraicum et chaldaicum in Vet. T. libros post tdiUonem /// german, latine elaboramt, retraclacit et auxit, Lipa. 1833; ed. altera ab A. Th. Ilofmanno recognita, ib. 1847 (Z tego po-
