Gertruda.—Genraisais. 149 źeństwo do Męki Pańskiej, do Najś. Tajemnicy ołtarza i do Matki Boskiej. Wiele też, dodaje lekcja Brewjarza, napisała ksiąg zagrzewających do pobożności, i łaską nadzwyczajnych objawień Bożych i darem proroctwa jaśniała. Z pism tych mamy Objawienia, napisane najprzód po niemiecku, przełożone na łaciński przez Jana Justyna Lansperga, kartuza (t 153 9), p. t. Insinuationes diuinae pietatis, seu Vita et recela-tiones s. Gertrudis virg. et abbat. (o wydaniach łaciń. i przek. włosk. ob. Posseoin, Appar. II 100; o objawieniach co sądzić, ob. Amort, De reyelat.). Przekłady: polski przez ks. Jak. Gawatha p. t. „Poseł boskiej łaskawości" etc., Lwów 1648, przedruk, w Wilnie 1763 (ob. Jocher, Obraz bibljogr. t. III s. 168 i 4 31); francuzki p. t. Les insiauations de la di-yine piete, ou la vie et les reyelations de S. G., Avignon 1842, 2 v. in—12; niemiecki: Joh. Landsperg, Leben und Offenbarungen der heil. Gertrudis, ttbers. von M. Sintzel, Regensburg 1847. Żywot ś. G. przy Insinuationes dio. piet.; osobno przez Campacci, w Wenecji 1 7 48. Kości ś. G. mają się znajdować w skarbcu książęcym brunszwicko-luae-bnrgskim. _ (Schródl). H. K. Gervaisais (czyt. Żerweze) de la, filozof i publicysta chrześcjań-ski, ur. 1 765 r. w Bretanji, um. 1838 r.; napisał mnóstwo traktatów o rzeczach pozostających w związku ze stanem Europy, wytworzonym przez rewolucję francuzką. Damas-Hinard ogłosił w 1850 r. zbiór wyciągów z dzieł Gerv. p. t. Un prophete inconnu. Gerv. należy do znako-mitszych myślicieli nowoczesnych; w jego dziełach przebija się coś proroczego. Był to publicysta zasad, których posiadanie pozwoliło mu twierdzić, że „rzeczy ludzkich tajniki otwarte są przed tymi, którzy pa-trzeć umiejąTak dokładnie przepowiedział on wypadki 1848 i 1851, że na głębsze zastanowienie zasługuje i to, co mówi o dalszym przebiegu losów zach. Europy. „Początek wieku, pisze Gervaisais, naznaczony jest złowróżbnem znamieniem, że wszystko się zaczyna, lecz nic utrzymać nie może. Rzecz naturalna: dwie opoki zostały w proch starte; ziarnka piasku powiewem losów na szczyt wyniesione, czyż mogą się na nim utrzymać? Do czego dawniej potrzeba było gromów, do tego teraz słaby powiew wystarcza. Wątłe drzewo gnie się na wszystkie strony, uderzeniem ramienia można je obalić, a w czasie upadku zaledwie słaby szelest słychać bądzie. Impet został nadany w 1 7 89 r. Wprawiona w ruch rewolucyjny maszyna ludzka zatrzyma się na chwilę tylko, poczćm znowu dążyć będzie do przepaści. Straszny dramat rozegra się we wszystkich aktach, pochłaniając aktorów, na ich miejsce powołując widzów, w końcu zaś wszystkich pogrążając w przepaść. Wszakże przestrogi o niebezpieczeństwach grożących w przyszłości, nie znajdują nigdzie posłuchu. Człowiek prawdomówny i o zdrowym rozsądku powiada, dokąd prowadzi droga, na której społeczność się znajduje; człowiek sprawiedliwy i uczciwy dopomina się zwrócenia na inną drogę. Próżne mozoły. Nie chcą widzieć, gdyż niebezpieczeństwu potrzebaby zajrzeć w oczy; nie chcą działać, choć idzie tu o ocalenie ludzkości. I oto pierwszy kryzys, w którym jesteśmy; za tym nastąpi drugi, ku któremu zmierzamy, później przyjdzie trzeci kryzys, w którym pozostaniemy. Biada temu, kto w przewrotach wieku nie widzi nic innego, oprócz wolności i równości. Są to czcze wyrazy zarówno dla tych, którzy postępują pod ich sztandarem, jak i dla tych, którzy go w ręku trzymają. Jednym idzie o pochwycenia
